Saint-Louis: Kaçak Göçün Yeni Merkezi
Senegal’in Saint-Louis kenti, Afrika’dan Batı’ya kaçak göç yolunun kıymetli bir geçiş noktası haline gelirken Afrika’dan İspanya’ya kaçak yollarla geçmeye çalışanların sayısı da yıldan yıla artıyor.
Başkent Dakar’a 250 kilometre uzaklıkta, ülkenin kuzeyinde yer alan Saint-Louis, yaklaşık 40 kilometrelik kıyı şeridiyle Senegal’in en değerli balıkçılık faaliyetlerine mesken sahipliği yapıyor.
Fransa sömürge periyodunda 1895’ten 1902’ye kadar Fransız Batı Afrikası’nın (AOF) siyasi başşehri, 1957’ye kadar da Senegal ve Moritanya’nın başşehri olarak kabul edilen bu tarihi kent, son yıllarda önlenemez bir kaçak göç furyasına tanıklık ediyor.
Saint-Louis, Afrika’dan Avrupa’ya deniz yoluyla kaçak göçün en değerli adreslerinden biri haline gelirken hükümetler, bu fenomeni önlemede yetersiz kalıyor.
Ana geçim kaynağının balıkçılık olduğu Saint-Louis’te denetimsiz endüstriyel balıkçılık, global güç şirketlerinin deniz üzerindeki faaliyetlerinin klâsik balıkçılığı olumsuz etkilemesi ve iklim değişikliği üzere nedenler, bölgede gençleri öbür arayışlara itiyor.
Kaçak yollarla Avrupa’ya gitmek isteyen göçmenler, Saint-Louis kıyılarından bindikleri derme çatma balıkçı tekneleriyle okyanusta yaklaşık 1300 kilometre ilerleyerek Kanarya Adaları’na ulaşmayı hedefliyor.
Sadece Saint-Louis’ten değil Senegal’in iç bölgelerinden hatta Batı Afrika’nın başka ülkelerinden de birçok kişi Avrupa’ya ulaşmak için bu seyahati göze alıyor.
Saint-Louis’ten 7 adadan oluşan Kanarya Adaları’na ulaşmak, çıkış noktasına bağlı olarak 4-5 gün sürse de teknelerin bir kısmı açık denizde alabora oluyor.
İlk kaçak göçmen teknesi 30 yıl evvel ulaştı
Kaçak yollarla birinci defa 2 genç balıkçı tarafından Ağustos 1994’te ulaşılan Kanarya Adaları, 30 yılı aşkındır bu rotadan kaçak göçle çaba ediyor.
İspanya İçişleri Bakanlığının, geçen yıl yayımladığı datalarda 30 yılda yaklaşık 230 bin kişinin kaçak yollarla adaya ulaştığına işaret ediliyor.
İspanyol sivil toplum kuruluşu Caminando Fronteras (Yürüyen Sınırlar) da Aralık 2024’te yayımladığı raporda, 2024’te en az 10 bin 457 kişinin İspanya kıyılarına kaçak yollarla ulaşmaya çalışırken öldüğünü ortaya koydu.
Raporda, 2024’ün, İspanya’nın çağdaş göç tarihi için “en ölümcül” yıl olduğu vurgulanırken her gün ortalama 30 kişinin İspanya’ya geçmeye çalıştığı sırada denizde öldüğü belirtildi.
AA muhabiri, Afrika’dan Avrupa’ya kaçak göçün en kıymetli adreslerinden Saint-Louis’te İspanya’ya gitmiş, akabinde çeşitli nedenlerle ülkelerine geri dönmüş Senegallilerle konuştu.
İspanya’ya geçişin bedeli kişi başı 500 ile 700 dolar arasında
Saint-Louis merkezli “İspanya’dan Dönen Göçmenler Derneği”nin Başkanı Mamadou Fall, 2014’te kurduğu dernekle hem toplumu bilinçlendirmeye çalışıyor hem de İspanya’ya gitmek isteyen gençleri kalmaları istikametinde ikna etmeye uğraşıyor.
Fall, kendisinin de 2006’da kaçak yollarla Kanarya Adaları’na gittiğini lakin adaya ulaştığında teknenin kaptanı olmakla suçlanarak mahpusa atıldığını söyledi.
Tekneyi kullanmadığı halde kaptana yardım ettiği gerekçesiyle karar giyen Fall, Kanarya Adaları’nın en büyük adası Tenerife’de 4 yıl mahpus yattıktan sonra ülkesine geri döndüğünü belirtti.
Fall, yaklaşık 10 yıldır derneği aracılığıyla bu tehlikeli seyahatin nerelere mal olabileceğini anlatmaya çalıştığını lisana getirdi.
“Kaçak göç, vahim boyutlara ulaştı. Hem Senegal’in hem Avrupa’nın hem de Afrika toplumlarının yapması gerekenler var.” diyen Fall, hükümetin endüstrileşme projelerini hayata geçirerek gençler için iş kolu oluşturması gerektiğini vurguladı.
Fall, “Teknelere binip hayatını riske atanları durdurmaktan öte asıl bu işten binlerce dolar kazanan insan kaçakçılarını durdurmak lazım. Kanarya Adaları’na geçmek için kişi başı 500 ile 700 dolar ortasında bir sayı ödemeniz lazım. Birtakım teknelerde 150-200 kişi oluyor. İnsan kaçakçılarının yalnızca tek bir tekneden cebine giren parayı hesap edin. Onlar durmadıkça kaçak göç de durmayacak.” diye konuştu.
Afrikalıların gözünde Avrupa’nın hala “cennet” üzere algılandığına dikkati çeken Fall, şöyle devam etti:
“Bazı göçmenler, burada işi olduğu halde Avrupa hayaline kapılarak tekneye biniyor zira Kanarya Adaları’na ulaşanlar çok berbat kurallarda yaşasa bile gerçekleri asla ailelerine ve yakınlarına anlatmıyor. Kentin hoş noktalarının fotoğraflarını atıyor, çok düzgün durumda olduğunu söylüyor. Halbuki gerçekler hiç de o denli değil. Birçok göçmen sefalet içinde. Avrupa aslında halihazırda birçok problemle çaba ediyor. Dernek olarak toplumu bu bahiste bilinçlendirmeye çalışıyoruz.”
“Milyonlar verseler asla İspanya’ya tekrar tekneyle geçmeye çalışmam”
İspanya’ya 2006’dan giden ve 2011’de ülkesine dönen 45 yaşındaki Abdurahmane Seck de 5 yıl boyunca çeşitli işlerde çalıştığını söyledi.
İspanya’nın çeşitli kentlerinde seyyar satıcılıktan çöp toplamaya kadar birçok iş denediğini kaydeden Seck, oturum müsaadesi verilmediği için ülkesine geri dönme kararı aldığını belirtti.
Seck, “Bugün bana milyonlar verseler asla İspanya’ya tekrar tekneyle geçmeye çalışmam. Bu riski almaya değmez. Sağ salim İspanya’ya ulaşsanız bile birçok zorluk sizi bekliyor. Oralarda da artık iş yok.” dedi.
Çalışmak isteyene Senegal’de de iş imkanı olduğunun altını çizen Seck, gençlere şu tavsiyelerde bulundu:
“İnsan kaçakçıları sizin canınızla ilgilenmiyor, kaygıları para kazanmak. Bir defa sizden para aldılar mı sizin karaya ulaşıp ulaşmamanız zerre umurlarında değil. Siz, onlar için yalnızca para kazanmak için bir araçsınız. İspanya’ya gitseniz de çok sıkıntı kaidelerde çalışmanız lazım. Onun yerine ülkenizde kalın, burada çok çalışın. Size para kazandıracak şey bulunduğunuz ülke değil disiplinli çalışmak. Birçok Senegalli göçmen, kendi yiyecek ekmeği olmasa bile bir halde ailesine para göndermeye çalışıyor. Bu çaba ne uğruna? Avrupa’ya seyahat etmek istiyorsanız vize alıp seyahat edin.”
