ASO’dan Mesleki Eğitim Raporu

Ankara Sanayi Odası (ASO), Türkiye’nin insan kaynağının iktisadın talepleri doğrultusunda geliştirilmesi için yol haritası niteliği taşıyan “İş Gücü Piyasasına Mesleksel ve Teknik Eğitimin Entegrasyonu: Ahenk ve Gelecek Öngörüleri Çalışma Raporu’nu yayımladı. Raporda, Türkiye’deki mesleksel ve teknik eğitime yönelik temel tespitler yapıldı.

Ankara Sanayi Odası, Türkiye’de endüstrinin daha da gelişmesi ve ekonomik kalkınmanın hızlanmasına katkı sağlamak için hazırladığı çalışma raporlarına bir yenisini daha ekledi. ASO, Türkiye’nin insan kaynağının iktisadın talepleri doğrultusunda ve yetkinliklerin güncellenmesi için yol haritası niteliği taşıyan “İş Gücü Piyasasına Mesleksel ve Teknik Eğitimin Entegrasyonu: Ahenk ve Gelecek Öngörüleri Çalışma Raporu”nu yayımladı. Raporda, Türkiye’deki mevcut mesleksel ve teknik eğitim sistemi tüm ayrıntılarıyla ele alındı. Almanya, Avusturya, Danimarka, Fransa, İspanya ve Norveç’in eğitim sistemlerinin de ele alındığı raporda, Türkiye’nin eksiklikleri tespit edilirken, siyaset tekliflerine de yer verildi.

Küresel ekonomilerde yaşanan dijitalleşme ve yeşil dönüşümün, mesleksel ve teknik eğitim sistemlerinin tekrar yapılandırılmasını zorunluğu hale getirdiğinin vurgulandığı raporda, Türkiye’nin mesleksel eğitim kurumlarının altyapı eksiklikleri ve müfredat yetersizlikleri nedeniyle milletlerarası standartların gerisinde kaldığına dikkat çekildi.

“Uçurum daha da derinleşebilir”

Raporda, yeşil dönüşüm ve dijitalleşmenin, iş tariflerini da radikal bir halde değiştirdiği belirtilerek, “Büyük data, yapay zeka, yenilenebilir güç üzere alanlarda oluşan yeni meslekler, mesleksel ve teknik eğitimin bu dönüşüme ayak uydurmasını mecburî hale getiriyor. Türkiye’nin bu dönüşümü yakalayabilmesi için mesleksel eğitimi, dijital hünerler ve sürdürülebilirlik temelinde tekrar şekillendirmesi gerekiyor. Aksi takdirde, mevcut maharet setleri ile iş piyasası muhtaçlıkları ortasındaki uçurum daha da derinleşebilir” sözlerine yer verildi.

Kapsamlı bir eğitim ıslahatına gereksinim var

Türkiye’nin yüzde 17,4 ile genç işsizliğinde OECD ülkeleri ortasında en yüksek oranlardan birine sahip olduğunun belirtildiği raporda, patronların ‘beceri eksiklikleri’ nedeniyle çalışan bulmakta zorlandığına dikkat çekildi. Mesleksel ve teknik lise mezunlarının iş gücüne iştirak oranı görece yüksek olsa da, patronlar tarafından kâfi niteliklere sahip görülmemelerinin, bu okullardan mezun olan gençlerin istihdamını zorlaştırdığı vurgulanarak, “Milli Eğitim Bakanlığı ile İŞKUR gibi kurumlar ortasında geliştirilecek daha sıkı bir iş birliği, mezun-işveren eşleşmesini kolaylaştırabilir ve işsizliği azaltabilir” denildi. Türkiye’de eğitimin kalitesi ve iş gücü piyasası gereksinimleri ortasındaki uyumsuzluğa dikkat çekilen raporda, bu sorunu çözmek için kapsamlı bir eğitim ıslahatına gereksinim olduğu savunuldu.

Mesleki eğitimin kalitesi ve itibarı yükseltilmeli

Türkiye’de mesleksel eğitime yönelik, “niteliksiz öğrencilerin eğitimi” halinde toplumsal bir algı olduğunun vurgulandığı raporda, bu durumun başarılı öğrencilerin mesleksel liseleri tercih etmemesi istikametindeki önyargıyı güçlendirdiği söz edildi. Almanya ve Finlandiya üzere ülkelerde mesleksel eğitimin itibarının yüksek olduğuna dikkat çekilerek, “Türkiye’nin bu algıyı değiştirebilmesi için mesleksel eğitimin kalitesini artırarak daha nitelikli öğrencileri çekmesi ve mezunları için istihdam fırsatlarını güçlendirmesi gerekiyor” sözlerine yer verildi.

Raporda, “Türkiye, OECD ülkeleri ortasında ne eğitimde ne de istihdamda olan gençlerin oranının (yüzde 27,93) en yüksek olduğu ülkelerden biri. Bu bölümün iş gücüne dahil edilebilmesi için mesleksel eğitimin cazipliği artırılmalı ve bu programlar daha erişilebilir hale getirilmelidir. Tıpkı vakitte toplumsal ve ekonomik siyasetlerle bu gençlerin eğitim-iş döngüsüne dahil edilmesi sağlanmalıdır” görüşüne yer verildi.

“İşyeri ve okul temelli mesleksel eğitim”

Raporda Almanya’daki ikili eğitim sisteminin işyeri ve okul temelli öğrenmeyi bir ortaya getirerek mesleksel eğitimi iş gücü piyasasına en tesirli biçimde entegre ettiğine vurgu yapılarak, “Türkiye’de bu modelin uygulanması, sanayi ve eğitim kurumları ortasında daha güçlü bir iş birliği gerektiriyor. Bilhassa teknolojik alanlarda bu sistem, Türkiye’nin genç işsizliği azaltma gayretlerine katkı sağlayabilir” denildi. Raporda, Avusturya ve Danimarka’da uygulanan, gençlerin mesleksel marifetler kazanmasını sağlayan çıraklık eğitim modellerinin Türkiye için kıymetli bir rehber olabileceği de belirtildi.

Türkiye’de işsizliğin ana nedenlerinden birinin marifet eksikliği olduğuna dikkat çekilen raporda, “Mesleki eğitim müfredatının endüstrinin gereksinimlerine uygun hale getirilmesi, patronların bu şikayetlerini azaltabilir ve iş gücü piyasasında daha tesirli bir eşleşme sağlayabilir” tabirlerine yer verildi.

Raporda, Mesleksel ve Teknik Anadolu Liselerinin akademik eğitimde yetersiz olduğunun altı çizilerek, müfredat ıslahatları ve öğretmen eğitimine yönelik yatırımların, sorunun tahlilinde kritik kıymete sahip olduğu değerlendirmesi yapıldı.

“Genç işsizlik oranını düşürmek için kritik bir adım”

Ankara Sanayi Odası’nın hazırladığı çalışma raporlarıyla endüstrinin daha da gelişmesi ve ekonomik kalkınmanın hızlanmasına katkı sağlamayı amaçladığını belirten ASO Başkanı Seyit Ardıç, “Sanayideki maharet gereksinimlerini karşılayacak, teknolojik donanımı yüksek bir mesleksel eğitim ekosistemi oluşturmak Türkiye’nin hem iş gücü kalitesini artıracak hem de genç işsizlik oranlarını düşürmek için kritik bir adım olacak” dedi. – ANKARA