Geleneksel Oyunlar Geleceğe Taşınıyor
Erzincan’da klâsik sokak oyunları üzerine 20 yıldır çalışma yapan ve 140 oyunu kitaplaştıran akademisyen, oyunları gelecek jenerasyonlara aktarmaya çalışıyor.
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi (EBYÜ), Spor Bilimleri Fakültesi Vücut Eğitimi ve Spor Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Ertuğrul Ahmet Terzioğlu, klasik sokak oyunları için 20 yıl evvel çalışma başlattı.
Terzioğlu, klâsik sokak oyunlarının tanıtılması, eğitimde kullanılması ve gelecek kuşaklara aktarılması maksadıyla kaynakları tarayıp yörede araştırmalar yaparak, klasik paha taşıyan 140 oyunu kitapta topladı.
“Erzincan Yöresi Unutulmaya Yüz Tutmuş Sokak Çocuk ve Köy Sıragezmesi Oyunları” başlıklı kitapta, “Dönmeli Top”, “Para Taşlama”, “Gındırmaç”, “Kuyuya Fındık Atma”, “Aşuk”, “Kulti”, “Açıl Kilidim Açıl”, “Kadı Çeliği” ve “Mozo” üzere 140 oyun yer aldı.
İki yıl evvel tamamlanan kitapta, oyunların nerelerde, nasıl, kaç şahısla oynanacağı görsel olarak ve tekerlemeler eşliğinde anlatıldı.
Öğretim Üyesi Ertuğrul Ahmet Terzioğlu, kitabında yer alan “Kuyuya Fındık Atma” ile “Para Taşlama” oyunlarını üniversiteli öğrencileriyle de oynadı.
Erzincan Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Vücut Eğitimi ve Spor Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Ertuğrul Ahmet Terzioğlu, AA muhabirine, gelişen teknoloji ile insanların, klâsik oyunları ve arkadaşlıkları unuttuklarını söyledi.
Özellikle çocukların ağır toplumsal medya kullanımının zararlarından bahseden Terzioğlu, “Teknoloji ilerleyince ve yaygın hale gelince beşerler artık arkadaşlığı falan bırakıp telefonları arkadaşları oldu. Çocuklarımızın dahi çocukluk arkadaşları yok. Hasebiyle bu oyunları ortaya çıkarır yayarsak bir sefer arkadaşlık kuvvetlenecek.” dedi.
Çocuklukta mahallede ve köyde bir ortada oynadıkları arkadaşlarıyla dostluğunun çok kuvvetli bağlarla hala devam ettiğini anlatan Terzioğlu, “Şimdi arkadaşlıklar saman alevi üzere iki gün toplumsal medyada birebir şeyi paylaşıyorlar sonra üçüncü gün diğer biriyle arkadaşlık kuruyorlar ancak o da süreksiz. Dolaysıyla klâsik oyunlar arkadaşlık bağını kuvvetlendiriyor, toplumsallaşmayı ve insanların kendi kültürüne daha çok sahip çıkmasını sağlıyor.” tabirlerini kullandı.
“Oyunların Türkiye’de ligini kurabiliriz”
Geleneksel oyunların yaygınlaştırılarak spor branşına dönüştürülebileceğine işaret eden Terzioğlu, şöyle devam etti:
“Bu oyunları biraz yayar ve ileriye taşırsak, Erzincan’da bunların öteki spor branşları üzere karşılaşmalarını yapabiliriz. Oyunları bir ortaya getirip okullardaki öğrencilere öğretip bunun Türkiye’de birinci kere ligini kurabiliriz. Lig niyeti meblağ ve bu işi sahiplenen öteki insanları da tespit edip buna dahil edersek Türkiye ligi de kurabiliriz. Üniversitelerdeki vücut eğitimi ve spor bilimleri fakültelerinin birçok kısmında bu klasik sokak oyunları seçmeli ders olarak okutulabilir.”
Oyunların unutulmaması gereken bir Türk kültürü olduğunu vurgulayan Terzioğlu, şunları kaydetti:
” İtalya’da bocce diye bir oyun çıkmış, oradaki emekliler oynuyordu. Bu oyun artık Türkiye’de de yaygınlaştı. Bizim ‘Mozo’ diye bir oyunumuz ona çok benziyor fakat onlar bunu almışlar spor haline getirmişler. Parklarda emekliler daima 3 tane gülle ile bu oyunu oynuyor. Bu bizim klâsik oyunlarımıza benziyor. Biz neden oyunlarımızı bu formda Türkiye ve dünya geneline yaymayalım. Bu türlü bir çalışma yapılabilir mi yapılabilir. Çok emek vermek ve sahiplenmek lazım.”
Erzincan’daki oyunlara emsal nüans farkı ile Türk dünyasında da oyunlar oynandığını belirten Terzioğlu, “Türk dünyası ile ilgili de bir çalışma yapabiliriz. Buralarda sokak çocuk oyunları ile dostluk şovları ve şenlikler yapabiliriz. Birçok yararı var ve beşerler bu vesile ile yabancı kültürleri de tanır. Türk kültürünün öteki coğrafyada yaşayan Türklerin de kültürleri ile ortak olduğumuzu hisseder ve tanırlar.” diye konuştu.
Öğrenciler toplumsallaşmak için sokak oyunlarını öneriyor
Eğitim Fakültesi Yabancı Lisanlar Eğitimi Kısmı İngilizce Öğretmenliği öğrencilerinden Emrullah Kılıçarslan, çevrim içi oyunların daha tanınan olduğunu lakin 11 yaşındayken sokak oyunlarını da oynadığını anlattı.
Kılıçarslan, “Sokak oyunlarını ve kültürümüze ilişkin birçok oyun oynayabiliyoruz. Çevrim içi ve sokak oyunlarını karşılaştırmak gerekirse sokak oyunları her vakit toplumsallaşmak ve arkadaş edinmek ismine çok daha düzgündür.” tabirini kullandı.
Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Kısmı (PDR) öğrencilerinden Mehmet Uğur Şimşek de sokak oyunlarının çocuklara toplumsal marifet kazandırdığı için bağlantı kurmalarında onlara çok yeterli aktiviteler sağladığını belirterek, “Bunun yanı sıra bu oyunlar çocuklara sorun çözme yetisi kazandırıyor. Şu an çocuklar ortasında iletişimsizlik çok fazla. Bundan ötürü çok çatışmalar yaşanıyor ve çocuklar kendilerini tabir edemiyorlar. Okulda eğitim sırasında da öğretmen tamamen bilgileri net bir halde aktaramıyor.” dedi.
Psikolojik danışmanlık ve rehberlik kısmı 3. sınıf öğrencilerinden Rukiye Güneş ise çevrim içi oyunların bir kısmının şiddet içerikli olduğunu lisana getirerek, “Çocuklar bilhassa savaş içerikli oyunlar oynadıkları için şiddete daha eğilimli oluyor. Dışarıda oynadıkları oyunlar ise daha arkadaş canlısı, daha toplumsal ve irtibata açık beşerler olmalarını sağlıyor.” değerlendirmesini yaptı.
