Muş’ta Kışta Zorlu Hayvancılık Mücadelesi
MUŞ (İHA) – Türkiye’de 1 milyon 200 bin küçükbaş hayvan varlığıyla kıymetli hayvancılık merkezlerinden biri olan Muş’ta besiciler, şiddetli kış kaidelerine karşın mesleklerini bin bir zorluklarla devam ettiriyor.
Muş’un Karabey köyüne bağlı Kamiş mezrasında yüksek rakımlı köylerde besicilik yapan vatandaşlar, kış aylarının güçlü koşullarına karşın hayvanlarının bakımını aksatmadan sürdürüyor. Sabahın erken saatlerinde uyanan çobanlar, evvel sobalarını yakarak güne başlıyor. Sağlam bir kahvaltının akabinde keçilere arpa ve saman vererek onların da yem gereksinimlerini karşılayan besiciler, hayvanlarını meşe kollarının ağır olduğu bölgelere kar üzerinde götürerek besliyor. Keçilerin karda hareket kabiliyetinin yüksek olması, bu süreçte besicilerin işini bir nebze de olsa kolaylaştırıyor.
Saatlerce karın içinde dondurucu soğukta hayvanlarıyla ilgilenen çobanlar, birçok vakit bellerine kadar ıslanarak güçlü bir uğraş veriyor. Yanlarında yedek kıyafet taşıyan besiciler, yağışlı havalarda sık sık kıyafet değiştirerek soğuktan korunmaya çalışıyor. Öğlen yemeklerini ise kar üzerinde kurdukları düzeneklerde hazırlayan çobanlar, günün sonunda hayvanlarını ağıllara getirerek samanla beslemeyi de ihmal etmiyor.
Köylerde ailelerinden uzakta yaşayan besiciler, yemek yapmaktan soba yakmaya kadar tüm gereksinimlerini kendi başlarına karşılıyor. Tüm zorluklara karşın hayvancılık mesleğini sürdüren bu beşerler, bölgenin hayvancılık potansiyelini canlı tutarak iktisada katkı sağlıyor.
Köylerde hayvancılık yaparak geçimini sağlayan besicilerden Abuzer Güngör, “Muş’un Karabey köyünde oturuyoruz. Ağabeyimle birlikte hayvancılık yapıyoruz. İlkbaharın başlarında geldiğimiz yaylada kışın ortasına kadar kalıyoruz. Hayvanlarımızın doğumu yaklaşıyor. Burada tek yaşıyoruz. İki aylık kış sürecinde burada tek kalıyorum. Hayvanları sabah ahırdan bırakınca saman ve arpa veriyorum. Ondan sonra karın üstünde götürerek yazın topladığımız yaprağı ve hazırladığımız samanı veriyoruz. Söğüt kollarını veriyoruz. Natürel hayvancılık güç. Hayvanları karın üstünde gezdiriyoruz. Islanıyoruz bazen. Soğuk oluyor, kar yağıyor. Fakat mecburuz hayvanları beslemeye. Belimize kadar kara batıyoruz. Natürel her vakit önlemli geziyoruz. Ateşimiz olsun, yemeğimiz olsun her vakit yanımızda. Acıktığımız vakit ateşimizi yakıyoruz, çayımızı demliyoruz. Islandığımızda kıyafetlerimizi değiştiriyoruz. Yanımızda çorap olsun, elbiselerimiz olsun, her vakit fazladan bulunduruyoruz. Akşam saat 16.00 üzere hayvanlarımızı tekrar ağılın yanına götürüyoruz. Aç olurlarsa tekrar saman veriyoruz. Sonra konuta gidiyorum. Tek olduğum için ateşimi yakıyorum, yemeğimi hazırlıyorum. Sabah tekrar iş başı yapıyoruz” dedi.
Köyde kardeşi ve arkadaşları ile kaldıklarını söyleyen Hayatullah Güngör ise saatlerce karın içinde dondurucu soğukta hayvanlarıyla ilgilendiğini belirterek, “Gördüğünüz üzere güç kaidelerde hayvancılık yapıyoruz. Bu sene kar erken yağdı. Biz burada kalıyoruz, gece arkadaşlarla kalıyoruz. Yem ve samandan tasarruf etmek için kışın bu aylarında buradayız. Doğuma yakın hayvanları mezardan köye getiriyoruz. Günümüzü karla gayret ederek geçiriyoruz. Soğukla uğraş ediyoruz. Soğukla çaba etmek için dağda hayvanların yanında ateş de yakıyoruz. Sıkıntı olsa da tekrar uygun tarafları var. Hayatımızdan mutluyuz. Devam ediyoruz böyle” tabirlerini kullandı.
Besicilerden Yusuf Yılmaz ise, “Biz yayladayız, tek başımıza kalıyoruz burada. Sabahları erkenden kalkıp sobamızı dolduruyoruz, kahvaltımızı yapıyoruz. Sonra hayvanlarımızı bırakıyoruz. Götürüp meşe kollarını veriyoruz, meşe yapraklarını veriyoruz. Akşamleyin konuta dönerken bir yaşındaki hayvanlarımı ayırıp saman arpa veriyorum. Onlar saman arpa yedikten sonra gelip sobamızı dolduruyoruz. Akşam yemeği hazırlıyoruz. Bu türlü geçiyor günümüz” halinde konuştu. – MUŞ
