Marmara Denizi’nde müsilaj denetimi: 5-25 metre arasında değişen derinliklerde müsilaj oluşumu tespit edildi
ETRAF, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ekiplerinin Marmara Denizi’nde gerçekleştirdiği müsilaj kontrolünde açıklamalarda bulunan Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) İzleme ve Çevre Denetimi Daire Başkanı Barış Ecevit Akgün, “Son günlerde Marmara Denizi’nin genelinde, deniz yüzeyinden 5 ila 25 metre ortasında değişen derinliklerde müsilaj oluşumunu tespit ettik. 7 vilayetimizde yapılan kontrollerde yaklaşık 700 tesisi kontrol kapsamına aldık. Planlamamız, organize sanayi bölgeleri, belediyeler, tersaneler, atık tesisleri formunda. Son 2 günde 161 kontrolü tamamladık ve bu işletmelerden de 195 atık su numunesi aldık” dedi.
Marmara Denizi’nde müsilajın tekrar yaşanmamasına yönelik Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ekiplerinin çalışmaları devam ediyor. Akçansa Ambarlı Limanı’nda kontrol çalışmalarına ait basın mensuplarıyla bir ortaya gelerek açıklama yapan Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) İzleme ve Çevre Denetimi Daire Başkanı Barış Ecevit Akgün, “Bakanlığımız uyumunda ilgili kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, sanayi odaları ve STK’ların iştiraki ile oluşturulan Uyum Heyeti’nin 6 Haziran 2021 tarihinde gerçekleştirilen Toplantısında 22 Maddelik Marmara Denizi Hareket Planı’nı açıkladı. Hareket Planı çerçevesinde Marmara Denizi Havzası’nı düzgün çevresel duruma ulaştırmak için siyaset ve stratejilerin belirlenmesi ve uygulanması emeliyle 134 alt aksiyondan oluşan 2021-2024 Devri için Marmara Denizi Bütünleşik Stratejik Planı hazırlanmış ve uygulamaya alınmıştır” sözlerini kullandı.
’22 MADDELİK MARMARA DENİZİ HAREKET PLANI AÇIKLANDI’
Akgün, “Marmara Denizi Aksiyon Planı’nda yer alan hareketlerden birisi de Marmara Denizindeki izleme noktası sayısının artırılması, arıtma tesislerinin online olarak izlenmesi ve Türkiye Çevre Ajansı tarafından gemi kaynaklı deniz kirliliğinin önlenmesine yönelik çalışmaların yapılmasıdır. Bakanlığımızca deniz ve kıyılarımızın korunmasına ait izleme ve kontrol faaliyetleri sürdürülmektedir. Denizlerimizi üçer yıllık dönemler halinde 425 noktada Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı (DEN-İZ) çerçevesinde geniş bir izleme ağı ile takip ediyoruz. Programı 2014 yılından beri TÜBİTAK MAM uyumunda birçok üniversite ve büsbütün yerli uzmanın katılımı ve iş birliği ile devam ettirilmektedir” dedi.
‘403 TESİS İSE FAALİYETTEN MEN KARARI ALDIK’
7 bin 482 işletmeye idari para cezası uygulandığını belirten Akgün, “Bakanlığımızca Marmara Denizi’ndeki durumu anlamak ve alınabilecek tedbirler için hareket planı teklifleri geliştirmek için ODTÜ- Deniz Bilimleri Enstitüsü ile de Marmara Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi serileri başlatılmıştır. Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi ile Marmara Denizi Dijital İkiz’inin altyapısı oluşturulmuştur. Hem Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı (DEN-İZ) ve hem de Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi MARMOD FAZ II Projesi çalışmaları kapsamında Marmara Denizi’nde izleme nokta sayısını 150 istasyona çıkarılmıştır. İzleme çalışmalarının bulgularına nazaran; Marmara Denizi’nde en büyük problem, derin deniz sularında oksijenin tükenmesidir. Marmara Denizinde azot ve fosfor çok yüklü durum hala devam etmektedir. Bu senaryo çalışması, besin girdisinin azaltılmasına yönelik uygun önlemlerin alınması halinde Marmara Denizi oksijen konsantrasyonunun vakit içinde güzelleşmesinin mümkün olduğunu göstermektedir. Ülke genelinde yüksek kapasiteli atık su arıtma tesisleri çıkış sularındaki kirleticileri ‘Sürekli Atık su İzleme Sistemleri’ ile gerçek vakitli olarak izliyoruz. Bakanlığımızca 2024 yılında 63 bine yakın etraf kontrolü gerçekleştirilmiş olup Etraf Kanunu’na ters faaliyette bulunan 7 bin 482 işletmeye 2 milyar liranın üzerinde idari para cezası uygulanmıştır. 403 tesis ise faaliyetten men kararı aldık” diye konuştu.
‘5 İLA 25 METRE ORTASINDA DEĞİŞEN DERİNLİKLERDE MÜSİLAJ OLUŞUMUNU TESPİT ETTİK’
Akgün, müsilaj tespit edildiğine değinerek, “Diğer taraftan gemi kaynaklı deniz kirliliğinin önlenmesi gayesiyle Bakanlığımızca İzmit Körfezi ve Marmara Denizinde kontrol yapma ve idari yaptırım uygulama konusunda yetki devri yapılan Türkiye Çevre Ajansı tarafından Marmara Denizinde son 2 yılda 56 bin deniz aracı denetlenmiş olup kelam konusu kontroller sonucunda 149 gemiye 1 Milyar 63 milyon lira idari para cezası uyguladık. Son günlerde Marmara Denizi’nin genelinde, deniz yüzeyinden 5 ila 25 metre ortasında değişen derinliklerde müsilaj oluşumunu tespit ettik. Hareket planında yer alan unsurlardan biri de mevcut atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik su arıtma tesislerine çevrilmesiydi. Bu çalışmalar tamamlanıncaya kadar alanda bulunan su arıtma tesislerinin etraf mevzuatında öngörülen standartlara uygun faaliyet gösterip göstermediğinin denetim edilmesi maksadıyla 06 Ocak’tan itibaren alanda kontrol çalışmalarına başlanılmıştır” halinde konuştu.
‘SON 2 GÜNDE 161 KONTROLÜ TAMAMLADIK’
7 vilayette kontrollerin sürdüğünü tabir eden Akgün, “Marmara Denizi’ne kıyısı olan 7 vilayetimizde 35 grup, 2 Taşınabilir Su ve Atık su Laboratuvarı ile 25 yetkili etraf laboratuvarı tarafından kontroller gerçekleştiriliyor. Kontrol kapsamına arıtma tesislerinin çıkışlarından gerekli tahlilleri yapılmak üzere atık su numuneleri alınmaktadır. Yapılacak tahliller sonucunda, mevzuatta belirtilen standartların üzerinde atık su deşarjı yapmak suretiyle etraf kirliliğine neden olduğu tespit edilen işletmeler için Etraf Kanunu’nda belirtilen faaliyetten men dahil idari yaptırımlar kararlılıkla uygulanacaktır. Birebir vakitte 5237 Türk Ceza Kanunu kapsamında da gerekli kavuşturmanın yapılması için hata duyurusunda bulunacağız. Türkiye Etraf ajansımız tarafından son 2 günde Pazartesi-Salı günü bölgede 85 gemi kontrolü gerçekleşti ve 2 gemide ihlal tespit edildi. Yeniden 6 Ocak- 7 Ocak tarihlerinde bu 7 vilayetimizde yapılan kontrollerde yaklaşık 700 tesisi kontrol kapsamına aldık. Planlamamız, organize sanayi bölgeleri, belediyeler, tersaneler, atık tesisleri halinde. Son 2 günde 161 kontrolü tamamladık ve bu işletmelerden de 195 atık su numunesi aldık. Belediyelerimizin, sanayicilerimizin hem bu çeşit yaptırımlarla karşılaşmaması hem Marmara Denizimizin kirlenmesinin önlemesi için, etraf mevzuatı kapsamında getirilen yükümlülükleri konusunda gerekli hassasiyeti göstermelerini bekliyoruz” dedi.
