Çocukların Dijital Güvenliği İçin Acil Önlemler
Çocukların Her Türlü Şiddet, İhmal ve İstismardan Korunarak Akıl, Ruh ve Vücut Sıhhatlerinin Gelişimi İçin Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Maksadıyla Kurulan Meclis Araştırması Kurulu, akademisyenleri dinledi.
Komisyon, AK Parti Aksaray Milletvekili Cengiz Aydoğdu başkanlığında toplandı.
Komisyonda sunum yapan Süleyman Demirel Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu İdaresi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Okcu, “Çocuğun çevrim içi istismarı, tıpkı AIDS üzere, Kovid-19 üzere global ve acil müdahale gerektiren bir halk sıhhati pozisyonuna ulaşmış durumda.” dedi.
Türkiye İstatistik Kurumunun Ekim 2024’te yaptığı Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması’na nazaran Türkiye’de internete ulaşan çocuk oranının yüzde 91,3 olduğunu belirten Okcu, çocukların toplumsal medya kullanım oranının yüzde 66’yı geçtiğini, bu oranın 11-15 yaş kümesinde ise yüzde 79’a kadar çıktığını söz etti. Okcu, “Çocuklar için artık mesken, anne-baba yanından daha fazla wi-fi’nin olduğu yer. Maalesef bu noktaya gelmiş durumdayız. Sayılar bize gösteriyor ki Türkiye’deki çocuklar dijital dünyaya bağlılar ve tehditlere açıklar. Son 4-5 yıldır de artan çok öteki büyük bir tehdit var, yapay zekayla oluşturulmuş ‘çocuk cinsel istismar malzemesi’ ismi altında.” diye konuştu.
“Çocuk, 9 yaştan evvel tek başına internete girmemeli”
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Betül Orhan Kılıç, sunumunda “dijital ebeveynlik” kavramına dikkati çekti.
Dijital ebeveyni, “çocuğun gelişimini destekleyen, rehber olan, yol gösteren fakat risklerden çocuğunu koruyan ebeveyn” olarak tanımlayan Kılıç, “Bununla ilgili birtakım yaş sonları var. Bilmemiz gereken 3 yaştan evvel bir çocuğun bir defa ekrandan uzak olması, 9 yaştan evvel tek başına internete girmemesi, 13 yaştan evvel toplumsal medya hesabını oluşturmaması ve günlük hayattaki aktivitelerinin yerini ekranın almaması.” dedi.
Ebeveynlerin toplumsal medyada çocuklarına ait paylaşım yapmasına da değinen Kılıç, hem Türkiye’de hem dünyada mahremiyeti ihlal eden ve kimlik bilgileri içeren paylaşımların çok sık yapıldığına dikkati çekti. Kılıç, “Eğer ebeveynin ruhsal sağlamlığı düşükse, internet bağımlılığı varsa, kendisinin toplumsal medyada takipçi sayısı yüksekse bu ebeveyn çocuğunun bu biçim paylaşımlarını daha çok yapıyor. Ebeveyni güçlendirmezsek çocuğu güçlendirmemiz çok kafi olmayacaktır. Hasebiyle ebeveynlerin dijital kullanım konusundaki farkındalığının artırılması, direkt ve dolaylı olarak çocukları dijital tehlikelerden, dijital dünyadaki izlerden korur.” değerlendirmesinde bulundu.
Kılıç, bu mevzuda Türkiye’de yapacak çok şey olduğunu belirterek, “Bu mevzuda hem çalışmamız lazım hem neler yaptığımızı görmemiz lazım lakin yasal yaptırımların tek başına kollayıcı olmayacağı aşikar. Bu noktada okul tabanlı yaklaşımların çok aktif olduğu bilinmekte ve durmadan, etmeden bu eğitimlerin tekrarlanması, bu tavırlara ve davranışlara dönüştürülmesi çok önemli.” diye konuştu.
Komisyon Başkanı Aydoğdu, dijital dünya ile çocukların ortasındaki bağlantıyı yeterli organize eden milletlerin sonraki yüzyılların kelam söyleyeni olacağını tabir etti.
Aydoğdu, Komite çalışmalarının bitiminde ilgili bakanlıklarla bu bahisteki tekliflerini istişare edeceklerini söyleyerek, “Uygulayıcıları da hatta gerekirse sayın bakanların bizzat kendilerini de çağırıp en azından o teklifleri istişare etmeliyiz; icraata, pratiğe yönelik, somut… Çok somut bir çalışma yapacağız inşallah. Tahminen TBMM’de kurulan kurulların şu ana kadar yapmadığı bir şeyi yapacağız, yasa tekliflerimizin olabilirliğini, olmazlığını uygulayıcılarla da tartışacağız orada.” dedi.
