Ateşkes: Gecikmiş Bir Başarı

Ateşkes kıymetli bir muvaffakiyet. Çok gecikmiş bir adım.

Anlaşmanın çeşitli biçimleri geçen yılın Mayıs ayından beri masadaydı. Hamas da İsrail de yaşanan gecikmelerden ötürü birbirlerini suçladı.

İsrail’in, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te birçok İsrailli sivil olmak üzere yaklaşık bin 200 kişinin vefatına neden olan taarruzlarına verdiği karşılık Gazze’de büyük bir yıkıma neden oldu. İki milyonu aşkın nüfusa sahip Gazze’de insanların büyük bir kısmı yerlerinden edildi.

Gazze’deki sıhhat yetkililerine nazaran, İsrail akınlarında yaklaşık 50 bin kişi hayatını kaybetti. Lancet tıp mecmuasında yakın vakitte yayımlanan bir çalışma, bu sayının kestirim edilenin çok çok altında olabileceği söz edildi.

İlk büyük zorluk ateşkesin devam etmesini sağlamak. Batılı üst seviye diplomatlar 42 günlük birinci etabın akabinde savaşın tekrar başlayabileceğinden kaygı ediyor.

Gazze’deki savaşın Orta Doğu genelinde çok büyük sonuçları oldu.

Korkulduğu üzere bölgede genel bir savaş çıkmadı. Biden idaresi bunda hissesi olduğunu belirtiyor. Lakin jeostratejik karışıklığa yol açtı.

Hamas hala savaşabilecek durumda. Lakin artık eskisi üzere değil.

Memleketler arası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve İsrail’in eski savunma bakanının savaş hatası işlemekle suçladı.

Güney Afrika tarafından açılan ve İsrail’i soykırımla suçlayan bir dava ise Milletlerarası Adalet Divanı’nda sürüyor.

Lübnan’da Hizbullah savaşa müdahil oldu. Fakat İsrail akınlarıyla hezimete uğradı.

Bu, Suriye’de Esad rejiminin çökmesine yol açan faktörlerden birisi oldu.

İran ve İsrail ortasındaki karşılıklı taarruzlar İran’ı zayıflattı. Tahran’ın Direniş Ekseni olarak isimlendirdiği ittifaka darbe vuruldu.

Yemen’de Husiler Avrupa ile Asya ortasında Kızıldeniz’den geçen deniz nakliyatının büyük bir kısmını durdurdu. Gazze’deki muhtemel ateşkesle birlikte hücumları durduracakları tarafındaki vaatlerini tutup tutmayacaklarını vakit gösterecek.

İsrail ile Filistinliler ortasında uzun müddettir devam eden çatışma ise hiç olmadığı kadar sert.

Ateşkes vefatları durdurabilir, İsrailli rehineleri ve Filistinli tutuklu ve mahkumları ailelerine kavuşturabilir.

Ancak bir asırdan daha uzun süren bir çatışmayı sona erdirmez.