Bakan Şimşek’ten kiralarda tavan fiyat sinyali
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “MÜSİAD 2024 Yılı Değerlendirmesi ve 2025 Yılı Beklentileri” programında konuştu
Konuşmasında bütçe açığını geçen sene yüzde 5,2 ile sınırlandırıldığından bahseden Bakan Mehmet Şimşek, “Para siyasetinin, maliye siyasetinin hududu var, bu nedenle üretim ve ihracata öncelik veriyoruz” dedi.
Vergi yükünün adil dağılımını sağlayacak önlemlerden de bahseden Bakan Mehmet Şimşek, büyük mükelleflerin ve yıllardır ziyan açıklayan mükelleflerin incelenmesini önceliklendirdikleri ve 2025 yılında sektörel saha kontrollerinin olacağından bahsetti.
“VERGİ YÜKÜ ADİL DAĞILACAK”
Geçen sene bütçe açığını yüzde 5,2 ile sınırlandığını söyleyen Şimşek, vergi yükünün adil dağılımını sağlayacak önlemlerden de bahsetti: Bütçe disiplini değerli, geçen sene önlem almak zorunda kaldık, kimse yüksek vergi istemez, anlıyorum, ancak önlemleri almasaydık sonuçları daha ağır olurdu. Bütçe açığını geçen sene %5,2 ile sınırladık. Para siyasetinin, maliye siyasetinin hududu var, bu nedenle üretim ve ihracata öncelik veriyoruz. Vergi yükünün adil dağılımını sağlayacak önlemler var.
“KAMUDA KİRALIÇ ARAÇ SAYISI %16 DÜŞTÜ”
Büyük mükelleflerin, yıllardır ziyan açıklayan mükelleflerin incelenmesini önceliklendirdik. 2025’te önceliklerimiz büyük mükellef incelemeleri, sektörel saha kontrolleri olacak, sektörel karlılık oranlarından düşük kalan mükellefler olacak. Kamuda kiralık taşıt sayısını %16 düşürdük. Türkiye’nin brüt dış finansman gereksinimi azalıyor. 2025’te maksadımız dezenflasyonun daha hissedilir olması ve yapısal dönüşümün hızlanması.
“TÜRKİYE BELİRSİZLİKLERDEN DAHA AZ ETKİLENECEK”
Yeni periyot belirsizliğinin bir kısmının ABD kaynaklı olduğunu söyleyen Bakan Şimşek, ABD’nin ticaret siyaseti belirsizliklerinden herkesin etkileneceğini, lakin Türkiye’nin daha az etkilenmesinin beklendiğinden şöyle bahsetti: İkinci Dünya Savaşı sonrasında kural bazlı düzenekler oluşturuldu. Kural bazlı yani hür ticaretten uzaklaşma kelam konusu. ABD’deki sanayi üretimi son 25 yıldır artmıyor. GSYH ve tüketici harcamaları muazzam formda artmış, burada Çin tesiri kelam konusu.
Çin’le olan rekabet nedeniyle global ticarette parçalanma artık yeni olağan. Dost ülkelerden tedarik şu anda çok değerli trend oluşmaya başladı. Global ticaret siyasetlerinin endeksi önemli boyutlara ulaşmış durumda. 20 Ocak sonrası gümrük tarifelerinde ne çeşit değişiklik olacak onu yansıtıyor.
Yeni periyot belirsizliğinin bir kısmı ABD kaynaklı. ABD’nin ticaret siyaseti belirsizliklerinden herkes etkilenecek. Birtakım ülkeler az kimileri çok etkilenecek. Bizim az etkilenmemiz beklenir. ABD’nin yeni ticaret siyasetlerinin bize tesiri büyük olabilir. Sebebi Çin ihracatının rota değiştirmesi. Hepimizi etkileyecek. Tahminen sebep olarak programı göstereceksiniz, içerideki gelişmeleri göstereceksiniz. Yeni ABD idaresi seçim öncesi söylediklerini amel ederse, Çin’e yüzde 60 gümrük tarifesi artışına giderse bu bizi dolaylı olarak önemli halde etkileyebilir.”
“DOLAR HEPİMİZİ İLGİLENDİRİYOR”
Dolardaki dalgalanmanın Türkiye’yi de etkilediğinden bahseden Şimşek, piyasalardaki meçhullükten şöyle bahsetti:
Dolar hepimizi ilgilendiriyor, global para ünitesi. Dolardaki dalgalanma bizi etkiliyor, hammaddeyi dolarla ithal edip ihracatı euroyla yapıyoruz. Paritedeki değişiklik bizim rekabet gücümüzü etkiliyor. Ticaret savaşları başlarsa büyümeyi olumsuz tesirler. Hasebiyle bunlar yapısal, biz bilmiyoruz, bir belirsizlik var.”
“TÜRKİYE İKTİSADINI DESTEKLEYİCİ ORTAM VAR”
Mehmet Şimşek, kısa vadede Türkiye iktisadı ve programını destekleyici ortamların olduğundan şöyle bahsetti: Hem Avrupa Merkez Bankası hem de Fed’in faizinde düşüş beklenebilir. Global fonlama maliyetini kısa vadeli olumlu etkiliyor. Uzun vadeli borçlanma faizleri üst taraflı, bu da meçhullüğü yansıtıyor. Jeopolitik gerginliklerde artış var. Finansal piyasalar bunu pek umursamıyor üzere. Tesirlerinin hudutlu olacağını düşünüyorlar ya da kopuş var. Piyasalar jeopolitik gelişmelere hassas değil üzere manzara çıkıyor. Kısa vadede arttan esme ihtimali olanlar kelam konusu. Kısa vadede Türkiye iktisadı ve programını destekleyici ortam var. Dünya kıymetli problemlerle karşı karşıya. Dünyada ticarette parçalanma ve korumacılık kelam konusu. Uzun vadeli faizlerin olduğu ortam sorun kaynağı. Dünya nüfusu yaşlanıyor.”
“KREDİ NOTUMUZ ARTMAYA DEVAM EDECEK”
Türkiye’de cari açığın düştüğünden de bahseden Bakan Şimşek, kredi notunun artmaya devam edeceğini de söyledi: Türkiye’de cari açık dramatik biçimde düştü, bu düzgün bir haber. Daha az dış borç alacağız demek. Rezervlerimiz arttı, kırılganlık azaldı. Türkiye’nin risk primi düştü, borçlanma faizlerine tesiri var. KKM 144 milyar dolarla doruğa ulaşmıştı, tepeye nazaran 110 milyar doların üzerinde düşüş var. Sahiden bu programa inanmanızı istiyoruz. Bu programı uygulamaya devam ettiğimiz sürece kredi notumuz da artmaya devam edecek. Para siyasetinin, maliye siyasetinin hududu var, bu nedenle üretim ve ihracata öncelik veriyoruz.”
“HEDEF ENFLASYONU YÜZDE 20 CİVARINA ÇEKMEK”
Bakan Şimşek ayrıyeten “Türkiye’nin toplam borcunun ulusal gelire oranı yüzde 95. Dünya ortalaması yüzde 346. Türkiye bu manada da avantajlı.” sözlerini de kullandı.
Hedefin bu sene enflasyonu yüzde 20 civarına çekmek olduğundan bahseden Bakan Mehmet Şimşek, 2026 yılında da enflasyonu yüzde 10 civarına çekmeyi planladıkladıklarını şöyle anlattı: 2025’te amacımız dezenflasyonun daha hissedilir olması ve yapısal dönüşümün hızlanması. Bütçe disiplinini sağlamaya devam edeceğiz. Dezenflasyon süreci başladı. Gayemiz enflasyonu bu sene %20 civarına çekmek, bir sonraki sene de %10’lar civarına ve daha sonra tek haneye çekmek. Hizmet kesimindeki enflasyonda büyük katılık var, bu katılığı kırmak vakit alacak.
Mal fiyatı %36 artarken, manşet enflasyon neden %44 olmuş, zira kirada üst sonu kaldırdık. Tüm hizmetleri alırsak %66 artmış, hizmet enflasyonu bizim öngördüğümüzden daha katı ve daha yüksek, artık reaksiyon vermeye yeni başladı. Birkaç puanlık sapmanın özünde birkaç etken var lakin fotoğraf çok net ortada. Dezenflasyon programı ile 2024-2026 öngörülerimizi oturttuk, geçen yılın birinci yarısında birkaç puanlık sapma var, biz inanıyoruz ki bu, bu yılın ikinci yarısında telafi edilecek. Münasebetiyle bu enflasyon inecek. TCMB’ye dayanak olmak için maliye ve gelirler siyaseti devreye girmeli.”
“HAYAT PAHALILIĞININ EN DEĞERLİ BİLEŞENİ KİRA”
Dar gelirli vatandaşların birinci konutlarını almasının öncelikleri olduğunu söyleyen Mehmet Şimşek, açıklamasına şöyle devam etti: Dar gelirli vatandaşlarımızın birinci sefer konut alacakların konuta erişimi bu periyodun en kıymetli önceliğimiz. Hayat pahalılığının en değerli bileşeni kira, bu nedenle de bu alana büyük değer vereceğiz. Sarsıntının tesiri azaldıkça kaynağın en büyük kısmını konut arzı kanalına yönlendireceğiz. Konut arzını artıracak bütün önlemleri alacağız. Besin arzı artırmak da öncelik alanlarımızdandır. Güçte kıymetli bir sübvansiyon var, devam ettiriyoruz, hem elektrik hem de doğal gazda. Yenilenebilir güce öncelik veriyoruz.
“İHRACATI DESTEKLİYORUZ”
İhracatın en büyük öncelikleri olduğundan bahseden Bakan Şimşek, ihracat ve yatırımları bütçe disiplinini bozmadan desteklediklerini de ekledi: Reeskont kredisini indirdik, imkan olursa daha da indireceğiz. Kurumlar vergisini ihracatçılar için artırmadık, tam bilakis düşürdük. Yakın devirde reeskont kredi maliyetini %35’ten %30’a düşürdük, halbuki TCMB faizi 250 baz puan düşürdü, önceliğimiz üretim ve ihracat.
Zorlanan birtakım bölümler var, KOSGEB üzerinden belli bölümlerin prim takviyesi, finansman takviyesi üzere bahislerde tahliller ürettik. Çiftçilerimizi güçlü bir formda desteklemeye devam edeceğiz. Çiftçilerin kullandığı kredinin faizinin %70’ini bütçeden ödüyoruz, 2025 yılında bütçeden 160 milyar TL ödeneğimiz var. Ziraî üretim, tarım bölümü ve çiftçilerimiz bizim için değerli. Esnafımızı da destekliyoruz, 802 bin esnafımıza takviyemizi 60 milyar TL’ye çıkarıyoruz. İhracatı ve yatırımları bütçe disiplinini bozmadan destekliyoruz.”
