Bakan Tunç: Yapay zeka bilim komisyonu kuruyoruz

BARTIN’da konuşan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, bakanlık bünyesinde, ‘Yapay Zeka Bilim Komisyonu’ kurulacağını açıkladı.

Bakan Tunç, “TBMM’de 2 Ekim 2024 tarihinde alınan kararla yapay zekanın kazanımlarına yönelik atılacak adımların belirlenmesi, bu alanda tüzel altyapının oluşturulması ve yapay zeka kullanımının barındırdığı risklerin önlenmesine ait önlemlerin belirlenmesi hedefiyle araştırma komitesi kurulmuştur. Biz de yapılacak bu çalışmalara teknik takviye vermek hedefiyle Adalet Bakanlığımız bünyesinde kurul kuruyoruz. Bu kurul, hem türel alt yapıyı destekleyecek çalışmalar yapacak hem de akademik araştırmalara katkıda bulunacak” dedi.

Bartın Üniversitesi ile Şahsî Bilgileri Muhafaza Kurumu’nun (KVK) ortaklaşa düzenlediği, ‘Veri Muhafazanın 44 Yılı: Mahremiyet Perspektifinden Yapay Zeka Çağı’ isimli panel, üniversitenin konferans salonunda gerçekleştirildi. Panele Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Kişisel Verileri Koruma Kurulu (KVK) Lideri Prof. Dr. Faruk Bilir, Bartın Vali Yardımcısı Muhittin Gürel, AK Parti Bartın Milletvekili Yusuf Ziya Aldatmaz, Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun, öğretim vazifelileri ve öğrenciler katıldı.

Panelde konuşan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, dijital çağda yapay zeka teknolojilerinin geliştiğinin altını çizerek, “İçinde bulunduğumuz dijital çağda yapay zeka teknolojileri de baş döndürücü bir süratle gelişmektedir. Uygulama alanı giderek artan yapay zeka teknolojilerinin esaslı dönüştürücü tesiri insanoğlunu yeni bir periyodun eşiğine getirmiştir. Ülkemiz bu büyük dönüşüme kayıtsız kalmayarak, on birinci kalkınma planı kapsamında hazırlanan ulusal yapay zeka stratejisi ile bu alandaki çalışmaları hayata geçirmektedir. Yapay zeka bugünün yeni bir kavramı olarak nitelendirilse de bundan tam 65 yıl evvel bilim insanımız Ordinaryüs Profesör Cahit Arf, ‘Makineler düşünebilir mi ve nasıl düşünebilir?’ isimli makalesinde, yapay zekanın temel felsefi ve matematiksel prensiplerini ele almış, bu alanda dünyadaki birinci bilimsel çalışmalardan birine imza atmıştır. Yeniden bundan 9 asır evvel sibernetik ve robotik çalışmaların birinci örneklerini veren El-Cezeri, yapay zekanın önünü açan, medeniyetimizin öncü şahsiyetlerden biri olmuştur. Geçmişimizden gelen bu bilgi birikimini, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde milli teknoloji atağıyla geleceğe taşımanın çabası içindeyiz. Günümüzde akıllı yazılımlar, akıllı insansı robotlar, elektronik kontratlar, en bilinen yapay zeka teknolojileri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu teknolojiler, başta hukuk, sıhhat, eğitim, güvenlik olmak üzere çabucak hemen her bölümde farklı uygulamalar ve yazılımlarla günlük hayatımızı kolaylaştırıcı fırsatlar sunmaktadır. Yapay zeka teknolojilerinin, sunduğu bu imkanların yanında birtakım riskleri de beraberinde getirdiği göz arkası edilmemelidir. Bu teknolojinin yaygınlaşması, tıpkı vakitte şahsî bilgilerin güvenliğini sağlama konusundaki sorumluluğumuzu da artırmaktadır. Zira yapay zeka, şayet kontrolsüz bir halde varlık gösterirse, bir insanın en mahrem datalarına, onun tüm varlığına hükmedebilir” diye konuştu.

‘TEKNOLOJİ BEŞERE HİZMET ETMELİDİR’

Bakan Tunç, şahsî bilgilerin korunması hakkının sırf bir güvenlik sorunu değil, bir medeniyetin en çetin imtihanlarından biri olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:

“Kötü niyetle kullanılan bir algoritma, bir yazılım; karar verme sürecinde, insanı yanlış anlayabilir, kişinin tercihinin ya da fikrinin gerisindeki manası yok sayabilir. İşte tam da bu noktada, yapay zeka bağlamında şahsî bilgilerin korunması, salt bir tüzel düzenleme problemi olmaktan çıkmakta, tıpkı vakitte insan hak ve onurunun savunulması problemine dönüşmektedir. Yapay zeka evet, muazzam güce sahip bir araçtır. Lakin unutmayalım ki, teknoloji beşere hizmet etmelidir, insanlık teknolojiye hizmet etmemelidir. Şayet bu istikrar bozulursa, bir insanın hakları, özgürlüğü ve kimliği, yapay zekanın elinde birer sayıya, birer sayıya dönüşüp temel varlığını yitirerek değersizleşebilir. İşte bu yüzden, şahsî dataların korunması hakkı, sadece bir güvenlik sıkıntısı değil, bir medeniyetin en çetin imtihanlarından biridir. Ayrıyeten, yapay zeka konusunda mahremiyet hakkı ile kamusal yarar ortasında bir istikrar kurulması koşuldur. Bu bakımdan, yapay zeka konusunda yerleşik kural ve sistemlerin faal bir kontrole tabi tutulması son derece değerlidir. Bu yapılırken, başta insan onuru ve ferdî özerklik olmak üzere, özel hayatın saklılığı ve ferdî bilgiler korunmalıdır. Ayrıyeten eşitlik ve ayrımcılık yapmama, türel güvenlik, bellilik, şeffaflık, bilgi sahipliği, etik standartlar ile hesap verilebilirlik ve mesuliyet unsurları temel alınarak, hukuksal altyapının oluşturulmasına yönelik çalışmalar da ihmal edilmemelidir. Gerçekten tüm dünyada yapay zekanın yeni hukuka tesiri üzerinde değerle durulduğu görülmektedir. Günümüzde robotlardan kaynaklı yaralanmalı ve ölümlü iş kazalarında türel sorumluluğun ne halde olacağı, insansı robotlara vatandaşlık verilip verilemeyeceği, otonom sürüşlerde insansız araçların karıştığı kazalarda hukuksal sorumluluğun ne halde olacağı, yapay zekaya tüzel kişilik verilip verilemeyeceği üzere konular, cevap bekleyen karmaşık hususlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Üyesi olduğumuz Avrupa Kurulu, Birleşmiş Milletler üzere milletlerarası kuruluşlar tarafından yapay zekanın hukuka tesiri konusunda ve bu karmaşık sorulara yanıt bulma ismine çalışmalar yapmaktadır. Yeniden Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 2 Ekim 2024 tarihinde alınan kararla; yapay zekanın kazanımlarına yönelik atılacak adımların belirlenmesi, bu alanda türel altyapının oluşturulması ve yapay zeka kullanımının barındırdığı risklerin önlenmesine ait önlemlerin belirlenmesi gayesiyle araştırma komitesi kurulmuştur. Biz de yapılacak bu çalışmalara teknik takviye vermek maksadıyla Adalet Bakanlığımız bünyesinde ‘Yapay Zeka Bilim Komisyonu’ kuruyoruz. Bu kurul, hem hukuksal altyapıyı destekleyecek çalışmalar yapacak hem de akademik araştırmalara katkıda bulunacak.”

‘SİBER GÜVENLİK TEŞKİLATIMIZ 24 SAAT ÇALIŞIYOR’

Cep telefonlarıyla birlikte insanların artık yalnız başına olmadığını söyleyen Bakan Tunç, “Hepimizin cep telefonları var, akıllı telefonlar cebimizde olduktan sonra artık biz açık bir alandayız. Herkes bizi görüyor. Yani cep telefonu yanımızdaysa biz yalnız başımıza değiliz. Hasebiyle öbür hücumlara da maruz kalabiliriz, mahremiyetimiz de ihlal edilebilir, hata işleyenler de bize ulaşabilir, bizi suça da bulaştırabilirler. Nelerle karşılaşıyoruz? Yani hiç ummadığınız bireyler bilişim yoluyla dolandırıcılığa maruz kalabiliyor. Münasebetiyle artık dijital çağ hem bu hata işlenmesini artırıyor, hem de cürümlerin aydınlatılmasına yönelik de teknolojik imkanlarını da beraberinde getiriyor. Siber güvenlik teşkilatımız hem jandarmanın, hem emniyet teşkilatımızın, bilhassa nasıl polislerimiz, güvenlik güçlerimiz sokaklarda devriye yapıyor, birebir biçimde sanal dünyada da devriye yapıyor, 24 saat tarıyorlar ve yakaladıklarını yargıya teslim ediyorlar. Tüm bunların takibini yapan bir güvenlik teşkilatı yani siber güvenlik teşkilatı var. Sizin ummadığınız şahıslar gece yarısı bir kabahat işleyebiliyor ve yargının konusu olabiliyor. Bilişim hataları giderek arttı. Şu anda yargı teşkilatımızın değerli bir yükünü teşkil ediyor. Vatandaşlarımızı bu mevzuda aydınlatmamız lazım. Bu hususta bilhassa gençlerimizi aydınlatmamız lazım. Neyin cürüm olup olmadığı noktasında genç yaşta tahminen farkında değiller. Bu bahiste ortaokullarda, liselerde bilhassa hukuk ve adalet dersleri, ortaokullarda var, liselerde de seçmeli de olsa olması lazım. Bu mevzuda gençlerimizi, çocuklarımızı bilhassa vatandaşlarımızı hatadan koruyabilmek için alınması gereken çok önlem var. Zira dijital çağ çok açık bir alan, münasebetiyle bu alanda vatandaşlarımızı nasıl koruyabiliriz? İşte bu toplantı da bunun için yapılıyor” diye konuştu.

Panelin sonunda Bakan Tunç’a, Prof. Dr. Bilir ve Prof. Dr. Uzun, tablo ikram etti.