Çini Ustası Ebru Camkıran: İzmir’in Kültürel Mirasını Yaşatıyor
SOMUT Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı unvanına sahip çini ustası Ebru Camkıran (46), İzmir’in simgelerini, mezar taşlarını ve yaşadığı olayları yapıtlarında işleyerek tarihe not düşüyor. Camkıran, “Yakın vakitte Yamanlar yangını oldu. Sonraki gün kağıda bile çizmeden bir tabağı elime aldım ve yangını doğaçlama tasvir ettim. Tarihe kaynaklık edecek bir çalışma. Çini çalışmalarına yalnızca tabak, vazo ya da duvar panosu olarak bakmamak gerekiyor. Devrin kültürel, toplumsal, ekonomik olaylarını tabir ediyor” dedi.
Türk tarihinin en nadide sanatlarından biri olan çini, günümüzde icra edilmeye devam ediyor. İzmir Kemeraltı’nda bulunan atölyesinde çalışmalarını sürdüren Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı unvanına sahip çini ustası Ebru Camkıran, 28 yılını verdiği mesleğini sürdürüyor. Kendine has üslubunu çinilere yansıtan Camkıran, İzmir’in simgelerini, mezar taşlarını ve yaşadığı olayları yapıtlarında işleyerek tarihe not düşüyor. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Çini İşlemeciliği Kısmı mezunu olan Camkıran, fotoğraf ve seramiğe olan ilgisini çini sanatında birleştirdiğini lisana getirdi. Üniversiteyi bitirdikten sonra İzmir’e döndüğünü, çini atölyesi olmadığı için Mehmet Tüzüm Kızılcan’ın seramik atölyesinde çalıştığını tabir eden Camkıran, “Hocamın yanında çamuru, çiniyi şekillendirmesini öğrendim. 2005 yılında, tam 20 yıl evvel 26 yaşındayken birinci atölyemi açtım. O gün bugündür atölyemde faaliyet göstermekteyim. 2018 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı unvanına hak kazandım. Tam 28 yıldır sanatımı icra etmeye çalışıyorum” tabirlerini kullandı.
‘İZMİR’İN TOPRAĞINI KULLANMAYA ÇALIŞIYORUM’
Çini çalışmalarına birinci başladığında klâsik çalışmalar yaptığını söz eden Camkıran, “Ustalaştıkça kendi stilinizi, kişiliğinizi çalışmalarınıza yansıtıyorsunuz. Çalışmalarınızda bulunduğunuz yörenin toplumsal, ekonomik, coğrafik, kültürel özelliklerini, tesirlerini yansıtıyorsunuz. Zira tasarım yapıyorsunuz. Tasarım da kişinin bulunduğu kültürel etrafının tesiriyle oluşuyor. Ben de bunları çalışmalarıma yansıtıyorum. Atölyemde İzmir’e ilişkin çalışmalar yapmayı seviyorum. İzmir’in toprağını kullanmaya çalışıyorum. İzmir’in çiçeklerini, ağaçlarını stilize ediyorum. En çok deniz görüyorum, çalışmalarımın birçoklarında su görebilirsiniz. Yelkenli çok fazla çiziyorum. İzmir’e ilişkin tarihi gemileri çizmeye çalışıyorum. Çalışmalarımı İzmir olarak yorumluyorum. En çok zeytin ağacı, enginar, nar ve çabucak hemen her gün gördüğüm ağaçları stilize ediyorum” dedi.
‘ÇİNİ DENİLDİĞİNDE İZMİR’İN DE AKLA GELMESİNİ HEDEFLİYORUM’
Uzun bir müddettir İzmir’de bulunan mezar taşlarını çiniye aktardığını söyleyen Camkıran, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Desenlerde oynama yapmıyorum, teğe bir motamot çiziyorum. Lakin mezar taşları renksiz, o motiflere uygun bir biçimde renklendirerek pişmiş toprağa aktarıyorum. Beni etkileyen, olumlu ya da olumsuz olayların bıraktığı izleri de yapıtlarıma yansıtıyorum. Yakın vakitte Yamanlar yangını oldu. Yangın konutuma yakındı. Sonraki gün kağıda bile çizmeden bir tabağı elime aldım ve yangını doğaçlama tasvir ettim. Tarihe kaynaklık edecek bir çalışma. Çini çalışmalarına yalnızca tabak, vazo ya da duvar panosu olarak bakmamak gerekiyor. Devrin kültürel, toplumsal, ekonomik olaylarını tabir ediyor. Büsbütün kültürel çalışmalar. Yaşadığım ya da yaşamak istediğim her şeyi pişmiş toprağa aktarıyorum. Çini denildiği vakit birinci akla gelen kentler İznik ve Kütahya. Lakin ben İzmir’in de akla gelmesini istiyorum. Gelecek kuşağın 21’inci yüzyılda İzmir’de, kente ilişkin simgeler kullanılarak çiçekler, ağaçlar tasvir edilerek yapılmış çinilerin de burada bir bayan tarafından yapıldığının söylenmesini istiyorum. Bunun için hem görsel çalışmalarım hem de yazılı akademik çalışmalarım var. İzmir’de de çini yapılmış denilmesini istiyorum. Gayem bu.”
