Çocuklarda Akran Zorbalığı ve Şiddet Bağlantısı
Şiddetle Uğraş Vakfı (HEGEM) Vakfı Lider Vekili Lider Yardımcısı Doç. Dr. Gül Sultan Özeren, “Ev içerisinde şiddete uğramış çocuk bunu götürüp okulda gücünün yettiğini düşündüğü bir diğerine rahatlıkla aktarabiliyor.” dedi.
TBMM Dilekçe Kurulu bünyesinde kurulan İlköğretim ile Ortaöğretim Kurumlarında Akran Zorbalığının Araştırılması ve Alınabilecek Tedbirlerin Belirlenmesi Alt Komisyonu, AK Parti İstanbul Milletvekili Yıldız Konal Süslü başkanlığında toplandı.
Toplantıda, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları ile Şiddetle Uğraş Vakfı (HEGEM) yetkilileri sunum yaptı.
Adalet Bakanlığı Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanı Meral Gökkaya, “akran zorbalığının, bireyin kendi yaş kümesinden öbür bireylere karşı kelamlı yahut fizikî taarruzda bulunması” olarak tanımlandığını anlattı.
Çocuk Koruma Kanunu kapsamında yer alan “çocuk”, “korunma gereksinimi olan çocuk” ve “suça sürüklenen çocuk” kavramları hakkında konuşan Gökkaya, çocuk için açıkça “şüpheli” ya da “sanık” sözlerinin kullanılmadığına dikkati çekti.
Gökkaya, 2024’te suça sürüklenen çocukların yaş kümelerine ait sayısal datalara değinerek, şunları söyledi:
“0-11 yaş, cezai sorumluluğu olmayan lakin sisteme girmişler. Bunlar hakkında dava açılmıyor. Bu çocuklardan, 3 bin 462 çocuğa karşı taammüden yaralama hatası işleyen 4 bin 515 çocuk olmuş. Cinsel istismar, 1350 çocuğa karşı 1591 olmuş. Hakaret kabahatinden 799 suça sürüklenen çocuk, mağdur sayısı da 687 görünüyor. Tehditten suça sürüklenen çocuk sayısı 501, mağdur sayımız da 492.”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, 2023’te, 2022’ye nazaran güvenlik ünitelerine getirilen çocuk sayısında yüzde 10,7 oranında azalış olduğuna dikkati çeken Gökkaya, bunlar ortasında mağdur, suça sürüklenen, olaya tanıklık eden çocukların bulunduğunu bildirdi.
“Kız çocuklarının hata sürece oranı çok daha düşük”
Gökkaya, 2023’te kabahat sayısının 628 bin, suça sürüklenen çocuk sayısının 304 bin, evrak sayısının ise 299 bin olduğu bilgisini vererek, “Yani 2023’te hakkında Cumhuriyet başsavcılıkları tarafından soruşturma süreci başlatılan çocuk sayımız 304 bin olarak gerçekleşmiş.” dedi.
Çocukların işlediği hatalara yönelik bilgileri paylaşan Gökkaya, “En çok malvarlığına karşı cürümleri işlemişler.” diye konuştu.
Gökkaya, çocuk ağır ceza mahkemelerindeki erkek ve kız çocuğu istatistiklerini içeren dataları de paylaşarak, “Dosya bazlı baktığımız vakit 5 bin 412’si erkek, 366’sı kız çocuğu üzere görünüyor. Çocuk bazlı baktığımızda da 5 bin 789’a 349 üzere kız çocuklarının cürüm sürece oranı çok daha düşük.” sözlerini kullandı.
“Neredeyse bütün fail çocuklar, birebir zamanda mağdur çocuklar”
HEGEM Başkanı Adem Solak, akran zorbalığı uygulayan çocukların, konutta kardeşine de şiddet uygulayan çocuklar olduğuna dikkati çekti.
Şiddetin, devam eden bir şey olduğunu belirten Solak, “İnsan aniden saldırgan olmaz, ansızın sakin olmaz. Cezaevlerinde 6 bin mahkumla birebir çalışma yaptık bugüne kadar, yarısı çocuktu. Bu çalışma devam ediyor.” dedi.
Komisyonun çocuklar üzerinde tesirli bir çalışma yapması gerektiğini söz eden Solak, şiddetle ilgili bir üst yapı oluşturulması talebini lisana getirdi. Solak, 20 değişik faktör üzerinden 81 ilin risk haritasını oluşturduklarını da söyledi.
HEGEM Vakfı Lider Vekili Gül Sultan Özeren ise yaptıkları araştırma sonucunda göç etme ve akran zorbalığı ortasında yüzde 99’luk bir ilişki olduğunun ortaya çıktığını aktardı.
Akran zorbalığında mesken içi şiddetin tesirinin de kıymetine işaret eden Özeren, “Ev içerisinde şiddete uğramış çocuk bunu götürüp okulda gücünün yettiğini düşündüğü bir diğerine rahatlıkla aktarabiliyor. Yeniden akran zorbalığı görmeyenlerde uyuşturucuyla ilgili kabahatten mahkum olma oranı yüzde 28,2, akran zorbalığı görenlerde yüzde 70,7. Tekrar ortadaki irtibat yüzde 99 oranında.” sözlerini kullandı.
Akran zorbalığında döngüsellik görüldüğüne dikkati çeken Özeren, “Bir devir akran zorbalığına kurbansa birinci fırsatta o da bir başkasına zorbalık yapıyor.” dedi.
Mal varlığına karşı işlenen cürümlerde düşüş
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Müdürlüğü Daire Lideri Mustafa Çiftçiler, sunumunda, 2023 ile 2024 yıllarında asayiş olaylarına karışan suça sürüklenen çocukların sayısına ait bilgi paylaştı.
Çiftçiler, 2023’te işlenen cürümlerden 164 bin 551’inin suça sürüklenen çocuklar tarafından işlendiğini, bu sayının 2024’te 165 bin 591 olarak gerçekleştiğini bildirdi.
Mustafa Çiftçiler, mal varlığına karşı işlenen hatalarda çok dikkate kıymet düşüşler olduğunu da kaydetti.
