Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Dinamik nüfus yapısını teşvik eden politikalar geliştireceğiz
CUMHURBAŞKANI Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Son yıllarda aile yapısını zayıflatmaya yönelik global tehditler ve toplumsal değişimler, evlilik oranlarında bir düşüşe, boşanma oranlarında ise bir artışa sebep olmaktadır. Bu gidişatı bilakis çevirmek için güçlü ve dinamik nüfus yapısını teşvik eden, genç yaşta evlilikleri, doğurganlığı ve aile kurma noktasında yürek veren siyasetler geliştirmeyi öncelikli bir vazife olarak görüyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde ‘Nüfus Siyasetleri Kurulu’ toplantısına başkanlık etti. Toplantıda, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Yükseköğretim Kurulu Lideri Erol Özvar, İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve ilgili kurumların yöneticileri yer aldı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, güçlü bir nüfus yapısının, sadece demografik bir gaye olmadığını, Türkiye’nin geleceğine istikamet verecek stratejik bir mevzu olduğunu söyledi. Kurul’un, sağlıklı bir nüfus yapısı için kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler geliştireceğini aktaran Yılmaz, “Bu kapsamda, öncelikli olarak doğurganlık oranlarını ve nüfus yenileme düzeyini sürdürülebilir kılmak için aksiyon planlarımızı ve yol haritamızı oluşturacağız” sözlerini kullandı.
2009 yılından itibaren, Türkiye’de doğurganlık suratı ve nüfus artış suratında bariz bir düşüş gözlemlendiğini belirten Yılmaz, “Toplam doğurganlık suratı 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2023 yılında 1,51 çocuk olarak gerçekleşmiştir. Yani, bir bayanın doğurgan olduğu periyot boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2023 yılında 1,51 seviyesine gerilemiştir. Bu, tarihimizin en düşük pahasıdır. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme seviyesinde kritik eşik olan 2,1’in altında kaldığını bize göstermektedir. Nüfusun kendini yenilemesi için gerekli olan 2,1 eşiğinin üzerinde olan yalnızca 10 ilimiz kalmış olup, toplam doğurganlık suratı 3’ün üzerinde olan tek ilimiz ise Şanlıurfa’dır” diye konuştu.
‘YAŞLI NÜFUS GİTGİDE ARTMAKTA’
Yılmaz, Türkiye’de ortalama yaşın 34’e yükseldiğini söyleyerek, “Ülkemizde evlenme oranları ve doğurganlık suratı azalırken; boşanma, birinci evlenme yaşı, birinci anne olma yaşı, tek ebeveynli aile sayısı, yalnız yaşayan birey sayısı ve yaşlı nüfus oranı gitgide artmaktadır. Yeni TÜİK bilgilerine nazaran, ülkemizde ortalama birinci evlenme yaşı hem erkeklerde hem de bayanlarda yükselmiş, erkekler için 28, bayanlar için 26 yaş olmuştur. TÜİK’in ana senaryosuna nazaran; 2054 nüfusu 93 milyon 775 bin, 2100 yılına geldiğimizde ise nüfusun azaldığını, 76 milyon 799 bin bireye düştüğünü tespit ediyoruz. Hasebiyle bu siyasetin ne kadar değerli olduğu bu sayılardan da görülebilir. Kabine Toplantılarımızda Sayın Cumhurbaşkanımız nüfus yapımızdaki bu hayati değişimlere dikkat çekerek, mevcut durumu ‘Varoluşsal tehdit, bir felaket’ olarak değerlendirmiştir. Bu kıymetlendirme sırf bir ikaz değil, hepimiz için bir sorumluluk çağrısıdır” açıklamasında bulundu.
‘TEDBİR ALINMAZSA DÜŞÜŞ DEVAM EDECEK’
Aile bedellerine yönelik hücumlar ve toplumları cinsiyetsizleştirme gayretlerini, dikkatle pahalandırmak zorunda olduklarını kaydeden Yılmaz, “Nüfus projeksiyonları, aile ve toplum yapısındaki değişim ve dönüşümler bize şunu gösteriyor; nüfus, aile ve evlenme kurumu ile ilgili aktif önlemlerin alınmaması halinde doğurganlık suratındaki düşüş devam edecektir. Doğurganlık suratındaki düşüş, sırf demografik bir sorun olmanın ötesindedir. Toplumumuzun geleceği açısından kısa, orta ve uzun vadede istihdam, toplumsal güvenlik, bakım, iktisat, savunma üzere birçok alanda önemli problemlere yol açma potansiyeline sahiptir. Doğurganlık oranlarındaki düşüş, bir günde gerçekleşmediği üzere doğurganlık oranlarının artırılması ve nüfusun kendini yenileme oranının üzerine çıkarılması da maalesef bugünden yarına gerçekleşebilecek bir durum değildir” sözlerini kullandı.
‘ULUSAL AKSİYON PLANI HAZIRLANACAK’
Nüfus Siyasetleri Şurası’nın, çalışmalarına değinen Yılmaz, “Kurulumuz tarafından öncelikle mevcut nüfus siyasetleri ve demografik yapıdaki değişimler kapsamlı olarak ele alınacaktır. Doğurganlık suratındaki düşüş, nüfus yapısı, aile ve evlenme kurumundaki değişimlerin temel nedenleri, muhtaçlıklar ve bu alanlara yönelik siyaset teklifleri tespit edilecektir. Bunun ardından Konsey marifetiyle ‘Ulusal Hareket Planı’ hazırlanacaktır. Özel ehemmiyet arz eden bahislerde çalışma kümeleri ve komiteler kurulacaktır. Kalkınma Planı ve Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda da yer aldığı üzere mevcut tüzel düzenlemeler, aile ve dinamik nüfus yapısını etkileyen gelişmeler çerçevesinde gözden geçirilecek, belirlenecek gereksinimler doğrultusunda yeni tüzel düzenlemelere ait çalışma yapılacaktır. Son yıllarda aile yapısını zayıflatmaya yönelik global tehditler ve toplumsal değişimler, evlilik oranlarında bir düşüşe, boşanma oranlarında ise bir artışa sebep olmaktadır. Bu gidişatı bilakis çevirmek için güçlü ve dinamik nüfus yapısını teşvik eden, genç yaşta evlilikleri, doğurganlığı ve aile kurma noktasında yürek veren siyasetler geliştirmeyi öncelikli bir misyon olarak görüyoruz” tabirlerini kullandı.
Yılmaz, demografik yapının gereksinimlerine tahlil sunacak temel başlıkları şöyle sıraladı:
“Normal doğumun desteklenmesi; mecburî durumlar dışında sezaryen doğum oranının azalmasını teşvik edeceğiz. Sıhhat profesyonelleri için de değerli bir yere sahip olan ebelerin, çiftlere kaliteli ve nitelikli bakım ve danışmanlık hizmetleri sunması ve ebelerin istihdamını yaygınlaştırmak değerlidir. Genç evliliklerin desteklenmesi; aile kurmayı teşvik etmek hedefiyle genç çiftlere maddi dayanaklar, evlilik danışmanlığı ve birinci konutunu alanları önceliklendiren toplumsal konut programlarını hayata geçireceğiz. Yeni çalışma modelleri; bayanların hem mesken hayatını hem iş hayatını birebir anda sağlıklı biçimde sürdürmeleri ve ikisi ortasında bir tercihe zorlanmamaları için yeni çalışma modelleri geliştirmemiz gerekiyor. Doğum müsaadelerinin artırılmasından kreş ve bakım süreçlerinin desteklenmesine, doğum yardımlarından esnek ve uzaktan çalışmaya birçok alternatifi çok taraflı ve bütüncül bir bakış açısıyla ele alacağız. Çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması; çalışan ebeveynlere takviye olmak için fiyatsız yahut düşük maliyetli kreş ve çocuk bakım hizmetlerini yaygınlaştıracağız. Aile yapımızı zayıflatmaya ve cinsiyetsizleştirmeye yönelik global taarruzlara karşı kıymetlerimizi öne çıkaran eğitim, kültür ve bağlantı politikalarımızı güçlendireceğiz.”
‘NESİLLERİMİZİ BİRLİKTE KORUYUP YÜCELTECEĞİZ’
Türkiye’nin mevcut demografik fırsat penceresini, olabildiğince uzun vakte yayan siyasetlerle kalkınma süreçlerine güç katacaklarını söyleyen Yılmaz, “Dinamik nüfus yapımızın güçlenmesi konusunda medyadan akademiye, öğretmenlerimizden yargı mensuplarına, sıhhat çalışanlarından, mülki yönetimlere, özel daldan sivil toplum kuruluşlarına kadar herkesin üzerine büyük sorumluluklar düşmektedir. Çocuklarla yeşeren bir aile bizim için kutsal bir ocaktır. Hem kuşaklarımızı hem de aile yapımızı fakat daima birlikte koruyup yücelteceğiz. Anneliği, çok sayıda sağlıklı ve nitelikli çocuk yetiştiren aileleri takdir eden kültürel atmosferi tahkim edeceğiz. Aile kurumundaki çözülme, doğurganlık suratının azalması, cinsiyetsizleştirme akımı başta olmak üzere sağlıklı jenerasyonların devamına tehdit oluşturan ögelere karşı kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz. Ulusal bekamız açısından hayati kıymette gördüğümüz sağlıklı ve dinamik nüfus yapısının güçlendirilmesi tarafında atacağımız adımların, ülkemiz ve milletimiz için iyi olmasını diliyorum” diye konuştu.
