Fidan: Amerika’nın Arkasına Saklanan Ülkeleri Dikkate Almıyoruz
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Amerika’nın gücünü kullanarak, gerisine saklanarak ( Suriye’de) kendi menfaatlerini ilerletme konusunda kelam söyleyen ülkeleri (Fransa) açıkçası dikkate almıyoruz.” dedi.
Fidan, Türkiye’de yerleşik ulusal ve milletlerarası medya kuruluşlarının temsilcileriyle İstanbul’da bir ortaya geldiği toplantıda gündemi kıymetlendirdi.
Türk savunma endüstrisinin Türk dış siyasetinin kıymetli bir aracı haline geldiğini belirten Fidan, “Uluslararası kamuoyunun da övgüsüne mazhar olan ulusal ve yerli teknolojilerimiz yalnızca ülkemizin güvenliğine değil, dost ve müttefik ülkelerin güvenliğine de katkı sağlamaktadır. Bu çerçevede müttefiklik ruhu doğrultusunda NATO’yu daha güçlü kılmaktayız. Ülkemiz ittifaka sunduğu kabiliyetleri ve kapasitesi ile çok kıymetli bir pozisyona erişmiştir. 2025’te NATO Dışişleri Bakanlığı gayri resmi toplantısına, 2025’ten sonraki NATO tepesine konut sahipliği yapacak olmamız ittifaka verdiğimiz değerin bir göstergesidir.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD ile bağlantılara de vurgu yapan Fidan, ikili münasebetlerdeki birtakım mevcut görüş ayrılıklarına karşın geçen yıl da “nispeten olumlu bir seyir yakaladıklarını” belirtti.
Fidan, Türkiye ve ABD’nin gerek bölgesel gerek global güç istikrarları bakımından birbirine gereksinim duyan iki ülke olduğunu lisana getirerek, “Ülkelerimiz ortasında kapsamlı ve çok boyutlu bir işbirliği yeri bugünkü konjonktürde daha da değer kazanmaktadır. Yeni Amerikan idaresiyle bu çerçevede yapan ve açık diyalog sürdüreceğiz. Sayın Trump’ın ülkemizin bölgesinde ve global düzlemdeki kilit rolüne ait açıklamalarını not ettik. Amerika ile ilgilerimizde yakaladığımız ivmeyi, Sayın Trump yönetimi devraldıktan sonra daha güçlü bir formda sürdürmeyi hedefliyoruz.” diye konuştu.
Çin ile ilgilere dikkati çeken Fidan, 2024’te Çin ile üst seviye ziyaretlerle işbirliğine güçlü ivme kazandırdıklarını söz etti.
AB ile ilişkiler
Fidan, Avrupa Birliği (AB) ile bağlantıların canlandırılmasına da kıymet atfettiklerini belirterek, “AB ülkeleri ile ikili düzlemde sahiden âlâ işleyen bir münasebet trafiğimiz var. Fakat Avrupa Birliği kurumlarıyla bu ilgi trafiği tıpkı halde gitmemekte. Geçen sene bu alanda da bir kadro aralar kat ettik.” sözlerini kullandı.
AB üyeliği konusunun altını çizen Fidan, “Avrupa Birliği üyelik konusunda biliyorsunuz yaklaşık 10 yıl evvel çok farklı bir noktaya gelmiştir. Siyasi olarak o bahiste bir görüş değişikliği gözlemlemiyoruz. Rasyonel bir biçimde üyeliğin olmadığı, işletilemediği bir noktada aramızdaki başka açık kalan noktalarda münasebetleri nasıl ileri götürebiliriz?” halinde konuştu.
“Türk Devletleri Teşkilatı nezdinde üye ülkelerin büyükelçiler seviyesinde daimi temsilcileri olacak”
2024 yılının Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ve Türk Dünyası ile bağları daha kurumsallaştırma ve ileriye götürme yolunda attıkları adımlara sahne olduğunu kaydeden Fidan, AGİT, NATO ve başka BM tertiplerinde olduğu üzere artık Türk Devletleri Teşkilatı nezdinde de üye ülkelerin büyükelçiler seviyesinde daimi temsilcileri olacağını söyledi.
Karabağ’da işgalin sona ermesiyle bölgede kalıcı barış, istikrar ve refah için tarihi bir fırsat penceresinin açıldığını bu süreçte Azerbaycan ile omuz omuza hareket ettiklerini aktaran Fidan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın, verdiği olumlu bildirileri önemsediklerini belirtti.
Türkiye’nin PKK/ YPG konusundaki duruşu belli
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Fidan, ABD’nin PKK/YPG’ye ait telaffuzları ve bu husustaki siyaset ile açıklamalarına yönelik Türkiye’nin yanıtının belirli olduğunu lisana getirdi.
Terör örgütü PKK/YPG ile bu sürecin şu anki ABD idaresinden evvel başlatıldığını ve bundan kazasız belasız bir sonraki idareye devredilmeye çalışıldığını kaydeden Fidan, “Müttefiklik ruhunu öldürdüğünü söyledik, her türlü dayanışma ruhuna karşıt olduğunu defaatle söz ettik. Bu husustaki kendi ulusal menfaatlerimizi ve ulusal güvenlik çıkarlarımızı önceleyici adımları atmaktan geri durmayacağımızı esasen biliyorlar. Açıkçası Amerikalı ortaklarımız biz askeri operasyon düzenlediğimiz vakit kendilerini maksat almadığımız sürece terörle çaba konusunda bir külfetimiz olmadı bugüne kadar. Bundan sonra da olacağını düşünmüyorum.” diye konuştu.
Fidan, DEAŞ’li mahkumların kurallarının devam ettirilmesi için alternatif önlemler olduğuna işaret ederek, bu sıkıntıların artık yeni idarenin konusu olacağını, eski idarenin bu bahiste çok fazla kelam sahibi olmadığını belirtti.
“Amerika’nın ardına saklanarak kelam söyleyen ülkeleri dikkate almıyoruz”
ABD ve Fransa’nın PKK/YPG’ye dair yaklaşımlarına ait Fidan, terörle mücadele, Suriye’nin milli birliği ve bütünlüğü konusunda Türkiye’nin duruşunun net olduğunu belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Avrupa’daki birtakım küçük ülkelerin Amerika’nın şemsiyesi altında belirli operasyonlara katılıp oradan kelam söylemeyle ilgili geliştirdikleri siyasetlerin ne kendilerine ne de bölgeye açıkçası katkı yaptığını düşünmüyorum. Amerika’nın olmadığı bir yerde kendileri bölgeye gelip, operasyon ve askeri güç bulundurabiliyorlarsa, görelim. Bunun bu türlü olmadığını biliyoruz. Amerika’nın gücünü kullanarak, onun gerisine saklanarak kendi menfaatlerini ilerletme konusunda kelam söyleyen ülkeleri, açıkçası dikkate almıyoruz. Bu husustaki muhatabımız Amerika’dır. Amerika ile konuşuyoruz, gerisine takılan ülkelerle değil. Fransa’nın yapacağı bir şey varsa, anayasayla kendi vatandaşı olarak tanımladığı insanları hapishanelerden alıp, kendi ülkesine getirip, kendi hapishanesine koyup, kendi mahkemesinde yargılamasıdır. YPG’ye, hapishane hizmetleri verdirip, daha sonra ‘ben onu destekleyeceğim’ demesi değildir. O vakit kendi tutuklularımı alayım, bütün PKK’lıları Fransa’da bir adaya yahut Fransa’da rastgele bir ile koyayım. Orada da öbür bir ögesi toplayayım, onları orada getirmeden koruma edeyim. Bu türlü bir dünya olabilir mi? Dünya bunu anlamak zorunda. Sen, kendi DEAŞ tutuklularını kabul etmiyorsun. Onu mahpusta tutan diğer bir örgütü de desteklemeyi öteki bir siyasetle tabir ediyorsun. Bunun gerçeklerle, ciddiyetle alakası yok.”
Suriye’deki yeni idarenin PKK/YPG’nin işgali ve terörüne karşı ajandası mevcut
PKK/YPG’ye verilen ültimatoma ve mümkün vakit çizelgesine ait Fidan, 8 Aralık’tan itibaren Türkiye’nin siyasetinde yeni bir perspektif oluştuğuna işaret ederek, Şam’da artık halkın sahiplendiği, Suriye’nin tamamını kucaklayan, halkın çektiği meşakkatlere ve zulme son verecek bir idarenin olacağını söyledi.
Fidan, bu yönetimin, milli bütünlüğü, birliği, beraberliği, siyasal ve toprak bütünlüğünü sağlama yolunda atacağı adımlarda, PKK/YPG’nin bölgede oluşturduğu işgali ve terörü sona erdirecek bir ajandası olduğunu, bunu hayata geçirmeleri için kendilerine fırsat verilmesi gerektiğini belirtti.
Fidan, Türkiye’nin Suriye’deki askeri varlığına ait soruya şu biçimde karşılık verdi:
“Yeni gerçeklik dışında biz de oradaki varlığımızın modalitesini doğal ki tekrar gözden geçirmek, düşünmek durumundayız. Bu şu anda yapılıyor. Yeni hükümetin attığı adımlara paralel olarak Türkiye, Suriye ile olan bağlantılarının çerçevesini, tabiatını ve içeriğini yine gözden geçiriyor. Suriye’de yalnızca muhaliflerin denetimi altında yaşayan bölgelerdeki 5 milyon yaklaşık Suriyeli kardeşimizin hayatı idame etmesini sağlayacak temel hizmetlerin verilmesi, güvenliğini sağlıyorduk, onun dışında temel hizmetlerinin sağlanmasına katkıda bulunuyorduk. Artık bu Suriye’nin tamamı için bir sorumluluk haline geldi. Yalnızca bizim değil, o bölge devletleri için. Bu hususta ortaklaşa ne tipten adımlar atabiliriz onun toplantıları yapılıyor. Nitekim çok yeni bir süreçteyiz daha bir ay oldu. Oradaki varlığımızın artık farklı bir boyuta evrilmesi gerekecek, her şey yolunda giderse.”
“PKK/YPG’ye karşı ya diğeri ya Türkiye adım atacak”
Suriye’deki yeni idarenin ya da Türkiye’nin terör örgütü PKK/YPG’ye yönelik mümkün adımlara ait de Fidan, “Bunu defaatle söyledik. Bu türlü bir tehditle yaşama bahtımız yok. ya oburu atacak ya biz atacağız.” dedi.
Fidan, PKK/YPG’nin farklı aktörle münasebetlerine ve silah bırakmama ihtimallerine ait şöyle konuştu:
“Örgütün malumunuz birçok ülkeyle ve istihbarat servisiyle operasyonel alakası var. Birçok ülkenin askeri yapısıyla münasebetleri var. Bu kadar sızılmış, manipüle edilmiş bir örgütün kendi liderliğinden gelecek talimatla ilgili ne derece güçlü refleksi olabilir, natürel o öbür bir sorun alanı. Biz bu mevzuyu geçmişte de açıkçası deneyim ettik. Geçmişte de bu tarafta örgüt liderliği talimat verdi, ‘silahları bırakın ve çıkın’ diye. Bu istikamette bir çıkış başladı lakin daha sonra Suriye sorunu mazeret edilerek, bunu durdurdular. Öteki bir mecraya girdiler.”
Yaklaşık 10-11 yıl sonra tekrar birebir senaryoyla karşı karşıya kalındığına dikkati çeken Fidan, örgütün bu türlü bir çağrıyı dinleyip dinlemeyeceğinin kendi tercihi olduğunu tabir etti.
Fidan, Türkiye’nin devlet ve siyaset olarak hesabının ve kitabının bu çeşitten varsayımsal mevzular üzerinden değil, rasyonel ve gerçekçi hesaplamalar üzerinden olması gerektiğini belirtti.
“Tehdit ya kendini düşmanlıktan çıkaracak ya da diğer boyuta evrilip ortadan kaybolacak”
Törer örgütü PKK/YPG’ye ait tehdit tahlilini profesyonel formda yaptıklarını aktaran Fidan, şunları kaydetti:
“Bu tehdit tahlilini yaptıktan sonra tehdidi ortadan kaldırmak için ne çeşitten diplomatik, askeri ve istihbarat araçlara gereksinim var, bunları tespit edip, yolumuza devam ediyoruz. Bunu yaparken milletlerarası hukuka azami riayet ediyoruz. Müttefiklik hukukumuzda hiçbir halde halel getirmiyoruz. Sonumuzun öbür yanındaki ülkelerin toprağında bir gözümüz yok. Hedefimiz bizim düşmanımız olan bir tehdidi ortadan kaldırmak. Tehdit ya kendini bize düşman etmekten çıkartacak ve biz bunu doğrulayabileceğiz. ya öteki boyuta evrilecek ya da ortadan kaybolacak. Biz illa şiddet olsun diye şiddet uygulama taraftarı değiliz.”
Fidan, vakit zaman PKK/YPG’nin “Kürtlerle aynileştirildiğini” ve bu tipten sözlerin Batı’da kullanılmasının kabul edilebilir olmadığını vurgulayarak, “Nasıl ki ‘DEAŞ’ dendiği vakit ‘Arap’ denmiyor, DEAŞ’e karşı çabayı Araplara karşı uğraş olarak sınıflandırmıyorsak, PKK/YPG’ye karşı olan çabayı de Kürtlere karşı gayret diye kullanmak gerçek bir terminoloji değil. Suriye’deki Kürtler, Irak’taki Kürtler aziz kardeşlerimizdir. Bunların terör örgütleriyle aynileştirilmesi ve Batı’da bu lisanın kullanması, biz YPG’ye karşı çaba ettiğimiz vakit ‘Kürtlerle savaşıyor’ denmesi yanlış ve gayeli bir çarpıtma.” diye konuştu.
Terör örgütü PKK’nın AB, ABD ve herkes tarafından terör örgütü olarak listelendiğinin altını çizen Fidan, “Amerika, bu örgütün başkanlarının başına para koymuştur ancak bu örgüt önderlerinin yönettiği öbür bir alt şirketi, örgütü 100 bin tane söz oyunuyla bunun dışındaymış üzere gösterip, öbür bir formda hareket etmesi de olağan öbür.” sözlerini kullandı.
Fidan, bunun ABD’nin yaptığı ne birinci ne de son tutarsızlık olduğunu kaydederek, ABD’nin bu tutarsızlıkları bölgede herkesin gözünün içine baka baka yapabildiğini, “güçlüyüm, yaparım” halini ortaya koyduğunu söyledi.
Bakan Fidan, bunun dünya için ahlaki kıymetler açısından güzel bir örnek olmadığını lisana getirdi.
“DEAŞ için PKK/YPG kullanılırken Türkiye’nin ulusal güvenliğine tehdit umursanmıyor”
Fidan, Fransa ile uzun yıllardır hapishanelerdeki Fransız asıllı DEAŞ mensuplarının akıbetiyle ilgili görüştüklerini aktararak, Fransa’dan alınan yanıtların daima birebir olduğunu lisana getirdi.
Bakan Fidan, Fransa üzere birtakım devletlerin kendi topraklarına ve hapishanelerine DEAŞ tutuklularını getirmek istemediğini kaydederek, “Bunu yaparken bizim ulusal güvenliğimizi tehdit etmeyi umursamıyorlar. Biz bu çarpıklığı ortaya koymaya çalışıyoruz ve daha anlayışlı bir siyaset koyuyoruz. Tamam, sen bu vatandaşını kendi toprağında görmek isteyebilirsin lakin hem senin emeline hizmet edecek hem benim tehdidimi ortadan kaldıracak tahliller de mevcut. Burada buluşalım bizim teklifimiz bu.” diye konuştu.
Türkiye’yi hassaslaştıran noktanın her vakit bu ülkelerin kendi taleplerini ortaya koyup, Türkiye’nin kaygılarıyla ilgili hiçbir somut adım atmamaları olduğu vurgulayan Fidan, “Biz atmalarını da beklemiyoruz. Kendi kaygılarımızla ilgili somut adımlarımızı kendimiz atıyoruz. Bundan sonra da bu türlü yapmaya devam edeceğiz. Biliyorsunuz Cumhurbaşkanımızın bu bahiste meşhur bir kelamı var, ‘Kendi göbeğimizi kendimiz kesmek’ diye. Türkçemizden gelen hoş bir tabir.” tabirlerine yer verdi.
(Sürecek)
