Gazze Ateşkes Anlaşması… Dünya Liderleri ve Yardım Kuruluşlarından Ateşkese İlişkin İlk Açıklamalar
(ANKARA) – İsrail ve Hamas ortasında ateşkes ve rehinelerin hür bırakılması konusunda muahedeye varılması, dünyada da büyük yankı uyandırdı. Çok sayıda ülke, ateşkes mutabakatını kutlarken, Gazze’ye insani yardım girişinin açılması davetinde bulundu.
İsrail ve Hamas tarafından ateşkes ve rehinelerin özgür bırakılması müzakerelerine katılan temsilciler, Gazze’de bir ateşkes muahedesi üzerinde uzlaştı. Katar Başbakanı Pir Muhammed bin Abdulrahman bin Casım El Thani, Gazze’de ateşkes ve esir takası mutabakatının sağlandığını, ateşkesin 19 Ocak Pazar günü itibarıyla başlayacağını duyurdu. Vazifesi 20 Ocak’ta devredecek ABD Başkanı Joe Biden ile seçilmiş Lider Donald Trump da ateşkesi birinci ağızdan duyuran isimler arasında yer aldı.
İsrail ile Hamas ortasındaki ateşkes mutabakatı Gazze sokaklarında sevinçle karşılandı. Yaklaşık 15 aydır süren çatışmaların akabinde İsrail ve Hamas ortasında varılan ateşkes muahedesi sonrası Filistinliler, Gazze’de sevinç gösterisinde bulundu.
Oünyada da çok sayıda ülkenin lideri ve yardım kuruluşları, Gazze ateşkes muahedesinde uzlaşma sağlanmasına ait açıklama yaptı. Açıklamalar şu halde:
Türkiye
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, muahedenin “başta Filistinli kardeşlerimiz olmak üzere bölgemiz ve tüm insanlık için güzel olmasını, kalıcı barış ve istikrara giden yolu açmasını” temenni ettiğini söyledi.
Mısır
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi, Gazze’ye “acil insani yardım girişi” davetinde bulundu ve mutabakatın ülkesi, Katar ve ABD’nin “yoğun çabalarıyla” olduğunu söyledi.
Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi, dünya güçlerini Gazze’ye “yeterli ve kalıcı” yardım ulaştırılmasını sağlamaya çağırdı.
Irak
Irak Dışişleri Bakanlığı, anlaşmayı kutlarken; Gazze’ye “insani yardımın derhal girmesine müsaade verilmesi” ve 15 aylık savaş sırasında ziyan gören bölgelerin “yeniden inşası için milletlerarası gayretlerin yoğunlaştırılması” gerektiğini vurguladı.
İran
İran’ın ruhani lideri Ali Hamaney, resmi toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Gazze’de binlerce çocuğu ve bayanı katleden bir kümenin olduğu tarih kitaplarına yazılacak. Fakat sonuçta herkes Filistin halkının kararlı duruşunun, Filistin ayaklanmasının ve ayaklanma cephesinin siyonist varlığı geri çekilmeye zorladığını anlayacaktır” açıklamasını yaptı.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, anlaşmaya uyulması gerektiğini vurgulayarak “İsrail işgal güçlerinin Gazze Şeridi ile öbür tüm Filistin ve Arap topraklarından büsbütün çekilmesi ve yerinden edilenlerin kendi bölgelerine geri dönmesi” gerektiğini bildirdi.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
BAE Dışişleri Bakanı Abdullah Bin Zayed, yardımın engellenmeden dağıtılması davetinde bulundu ve “hem İsrail’in hem de Hamas’ın, Filistinli mahkumların ve İsrailli rehinelerin acılarına son vermek için verilen taahhütlere uymasının önemini” vurguladı.
Körfez İşbirliği Konseyi
Körfez İşbirliği Kurulu, Gazze’deki ateşkesin güvenliğin yine tesis edilmesine, yardımların ulaştırılmasına ve yerinden edilmiş Filistinlilerin konutlarına dönüşüne katkıda bulunmasını umduğunu bildirdi.
İngiltere
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail-Hamas ateşkes muahedesini “çok gecikmiş” olarak nitelendirerek, esirlerin nihayet ailelerine dönebileceğini ve ateşkesin Gazze’deki Filistinlilere “insani yardımda büyük bir artışa” müsaade vermesi gerektiğini söyledi.
Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, muahedenin Gazze’deki Filistinliler için “muazzam bir rahatlama”, İsrailli esirler ve aileleri için de “umut” sunduğunu söyledi. Macron, “Anlaşmaya hürmet gösterilmelidir. Rehineler hür bırakılmalı. Gazzeliler kurtarılmalı. Siyasi bir tahlil gelmeli” dedi.
Almanya
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da muahedeyi memnuniyetle karşıladı. Baerbock, “Bu saatlerde, rehinelerin nihayet hür bırakılacağı ve Gazze’deki ölümlerin sona ereceği umudu var. Sorumluluk taşıyan herkes artık bu fırsatın değerlendirilmesini sağlamalıdır” dedi.
İspanya
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ateşkes muahedesinin bölgesel istikrar için çok değerli olduğunu ve iki devletli tahlil yolunda vazgeçilmez bir adım teşkil ettiğini belirtti. Sanchez, muahedenin mümkün olmasına katkıda bulunan Katar, Mısır ve ABD’ye teşekkür etti.
Güney Afrika
Güney Afrika hükümeti, İsrail’i soykırım ile suçlayan bir dilekçeyi imzaya açarken, anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını bildirdi. Güney Afrika, “hem Filistinlilerin hem de İsraillilerin insan haklarının korunup teşvik edildiği adil ve kalıcı bir barışın uygulanmasını” talep etti.
Belçika
Belçika Başbakanı Alexander de Croo, “Büyük bir rahatlama hissediyorum” diyerek, mutabakatın sürdürülebilir bir barışın başlangıcını işaret etmesini umduğunu belirtti. Croo, “Belçika, yardımcı olmaya hazır” diye ekledi.
Norveç
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, “Filistinli kurumların artık güçlendirilmesi ve Gazze de dahil olmak üzere tam denetim ve sorumluluğu üstlenmeye hazırlanması gerektiğini” söyledi.
Avusturya
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, muahedeyi bölgesel istikrara “yapıcı” olarak nitelendirerek, bu muahedenin Filistin halkına tekrar inşa etme, yönetişimlerini reforme etme ve öz idaresi sürdürme fırsatı tanıyacağına umut ettiğini tabir etti.
UNRWA
UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, muahedenin Gazze halkına ve İsrailli tutsaklara bir soluklanma getireceğini belirterek, “bu savaşın yol açtığı muazzam acıya” karşılık vermek için süratli ve manisiz erişim davetinde bulundu.
Dünya Besin Programı
Dünya Besin Programı, Gazze’de bir milyondan fazla şahsa yardım dağıtmaya hazır olduğunu fakat tüm hudut geçişlerinin açılmasına ve insani yardım takımlarının bölge genelinde özgür ve inançlı bir halde hareket edebilmesine muhtaçlık duyulduğunu bildirdi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk, bu haberden “büyük ölçüde rahatladığını” belirterek, “işlenen ağır ihlaller ve suistimaller için hesap verebilirlik ve adalet arayışının gerekliliğini” vurguladı.
UNICEF
UNICEF Genel Müdürü Catherine Russell, anlaşmanın “Gazze’deki çocuklar ve ailelerin yanı sıra bölgede tutulan İsrailli esirler için de çoktan gecikmiş olduğunu” söyledi. BM’nin Filistin’e yönelik üst seviye yardım yetkilisi Muhannad Haydi, BM’nin “bu muahedeyi desteklemeye ve çok uzun müddettir dayanılmaz, hayati tehlike oluşturan Filistinlilere insani yardımın kapsamını mümkün olan en güzel biçimde artırmaya hazır olduğunu” söyledi.
Uluslararası Göç Örgütü
Uluslararası Göç Örgütü, engelsiz insani erişim davetinde bulundu ve savaş nedeniyle yerinden edilen Filistinlilere barınak, su, sanitasyon ve hijyen materyalleri sağlamaya hazır olduğunu bildirdi.
Husiler’den Hamas’a tebrik
Yemen’in haber ajansına nazaran, Husilerin Sözcüsü Muhammed Abdülselam, Hamas’ın “büyük fedakarlıklarının” ve İsmail Haniye ve Yahya Sinvar üzere başkanlarının öldürülmesine karşın İsrail’e karşı kararlılıklarını sürdürmelerinin, İsrail hükümetini ateşkesi kabul etmeye zorladığını söyledi. Abdülselam, İsrail ile Hamas ortasındaki savaşın artık “sonuca” ulaştığını, ancak İsrail’in Filistin’i işgalinin bölgesel güvenlik ve istikrarı tehdit etmeye devam ettiğini de kelamlarına ekledi.
