Hal Esnafı da Şikayetçi: “Her Gün Vergilere, Mazota, Elektriğe, Suya Zam Geliyor. Artan Fiyatlardan Her Zaman Tüketici Kaybeder”
Haber: Batuhan DÜKEL – Kamere: Yasin KABADAYI
(ANKARA)- Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Halinde bir meyve-sebze esnafı akaryakıt artırımlarından ve artan masraflardan sıkıntı yanarak, “Marketler, halden mal aldığı vakit en az 12-13 lira masrafı var. Her gün vergilere, mazotlara, elektriğe, suya artırım geliyor” dedi. “Akaryakıta çok hoş bir artırım geldi. Devlet için hoş lakin millet için değil” diyen bir diğer esnaf, “Zamlar, ister istemez esere yansıyor, bu da üreticiye değil, tüketiciye yansıyor. Artan fiyatlardan her vakit tüketici kaybeder” sözünü kullandı.
OECD’nin Kasım 2024 besin enflasyonu raporuna nazaran, OECD ülkelerinin yıllık enflasyon ortalaması yüzde 4.5 iken Türkiye’de bu yüzde 47.1’lik besin enflasyonu oranıyla listenin birinci sırasında yer alıyor. Motorinin litre fiyatına yapılan 1 lira 47 kuruşluk artırım ile Ankara’da 47 lira 88 kuruşa satılan motorin ve otoyol geçiş fiyatlarına gelen artırımlarla birlikte besin enflasyonunun daha da artacağı öngörülüyor.
ANKA Haber Ajansı Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali’ndeki toptan alışveriş yapan pazar esnafını ve hal esnafına artan maliyetlerin besin fiyatlarına tesirini sordu. Hal esnafı, artık eserden çok masraflara harcama yaptıklarının altını çizerken, akaryakıtı ve köprü ve otoyol fiyatlarına gelen artırımların, zerzevat ve meyve fiyatlarında artış olarak tüketiciye yansıyacağını vurguladı.
Toptancı haline alışverişe gelen bir pazarcı esnafı, vatandaşın pazara gelemediğini belirterek, “Şu an tezgahta en çok satılması gereken yeşillikken satılamıyor, enflasyon yüksek olduğu için. Enflasyona bir deva bulunması lazım. Vatandaşlar, ucuz diye pazara geliyordu artık pazara da gelmiyor. Pazarda bir kasa tere 200 lira, biz 140-150 liraya alıyoruz. Bir kasadan 50 lira kazanıyoruz” tabirlerini kullandı.
Bir öbür pazar esnafı da masrafların arttığını belirterek, şunları söyledi:
“Bizim kar marjımız en fazla yüzde 20. Esasen onunla da vergimizi ödüyoruz, Bağ-Kurumuzu yatırıyoruz, otomobilin masraflarını karşılıyoruz. 25 bin liralık mal aldım bugün. Birtakım günler ziyan ediyoruz, bazen 2 bin, bazen 5 bin kazandığımız günler de oluyor. Üç gündür 50 bin liralık eser satıyoruz, daha parasını çıkartamadık.”
Aynı pazar esnafı, süpermarketteki fiyatları ise “Süpermarketlerin bizden daha fazla masrafları var. Kiralar yüksek ve eleman çalıştırıyorlar. Süpermarketler raf ömrü uzun kaliteli mal alıyorlar” diye kıymetlendirdi.
“Biz marketlere de hak veriyoruz”
Bir hal esnafı ise maliyetlerin yüksek olduğunu belirterek, süpermarketlerde satılan eserlerin fiyatlarına ait şunları söyledi:
“Mal değerli, maliyetler yüksek. Zati yararımız yok. 30 lira olan mandalinaya 10 lira market kar koyacak ki satmak zorunda. Sonra sizler yahut bizler markete gidiyoruz ‘bu eserler niçin kıymetli?’ diye soruyoruz. Kardeşim bunun maliyeti var. Bugün tekrar mazota artırım geldi. Süpermarketlerin kirası var, 20-30 emekçi çalıştırıyorlar. Biz marketlere de hak veriyoruz. Üretici de haklı onların da gübresi var, ilacı var, depo parası var, buzhanesi var.”
“Şimdi mal para etmiyor, para masrafa gidiyor”
“Bölgelerdeki fiyatlar şu anda buradaki fiyatlardan daha yüksek. Masraflardan ötürü çiftçi de sıkıntı durumda, esnaf da sıkıntı durumda. 30 liraya aldığımız bir malın buraya gelene kadar 17-18 lira masrafı var o denli olunca 47-48 liraya mal oluyor. Marketler bizden bunu 47 liraya aldığı vakit 70-80 liraya satmazsa ziyan eder. Ankara’da en makus mağazanın 250-300 bin lira kirası var, 20-30 emekçi çalıştırıyor, elektriği, suyu yani halkın basından duyduğu üzere değil. Ben geçen sene 3 liraya kısmında mandalina aldım, burada 10-12 liraya sattım, 4,5 milyon lira ziyan ettim. Kolunda 5 liraya satın aldığın eseri burada 20 liraya satarsan para kazanma talihin yok. Market, halden mal aldığı vakit en az 12-13 lira masrafı var. Artık mal para etmiyor, para masrafa gidiyor. Her gün vergilere, mazotlara, elektriğe, suya artırım geliyor.”
“Maliye alış-satış fiyatı ortasındaki makası daima takip etse çok hoş olur”
Bir diğer hal esnafı kış mevsimi münasebetiyle en çok turunçgil meyvelerinin satıldığını belirterek, “Şu an en çok revaşta olan eserler turunçgiller. Bizim tezgahımızda portakalın kilosu 30-35 lira” dedi.
Marketlerin 30 liraya aldığı portakalı ne kadara sattığının sorulması üzerine ensaf, “39.95 TL’ye satıyor marketler, fazla bir kar hissesi koymuyorlar. Akaryakıta çok hoş bir artırım geldi. Devlet için hoş artırım fakat millet için değil. Örneğin, 28 bin liraya aldığım malın 30 bin lira maliyeti oluyor. Artırımlar olduğu için ister istemez esere yansıyor, bu da üreticiye değil tüketiciye yansıyor. Artan fiyatlardan her vakit tüketici kaybeder. Örneğin taban fiyatlı birisi konutuna portakal alacak 50 lira, mandalina alacak 40 lira, ekmek 12,5 lira bu adamın aldığı maaşla geçimi yok. Maliye alış-satış fiyatı ortasındaki makası daima takip etse çok hoş olur.”
