İran ve Rusya’dan Stratejik İşbirliği Anlaşması

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin Sarayı’nda düzenlenen merasimde 47 unsurluk “Kapsamlı Stratejik İş birliği Anlaşması” imzaladı.

İran ve Rusya münasebetleri yeni bir düzeye taşındı. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Moskova’daki görüşmelerinin akabinde Kremlin Sarayı’nda düzenlenen merasimde 47 unsurluk “Kapsamlı Stratejik İş birliği Anlaşması” imzaladı. İktisat, kültür, ticaret, turizm, güvenlik ve savunma üzere başlıkları içeren muahedede, Terör ve organize cürümle uğraş, etraf meseleleri, kara para aklama ile gayret, Hazar Denizi’nde iş birliği, siber güvenlik, bilim ve yeni teknolojilerin paylaşımı, barışçıl nükleer güç, kuzey-güney koridorunun inşası, İran’da ortak nükleer tesis inşası, iki ülke ortasında ticaretin mahallî para ünitesiyle yapılması ve ABD yaptırımlarına karşı ortak çaba mevzuları yer aldı.

“İlişkilerimizde artık yeni bir periyoda giriyoruz”

Anlaşmanın imzalanmasının akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında Pezeşkiyan “Rusya ile iş birliği konusunda büyük bir adım attık ve bağlantılarımızda artık yeni bir periyoda giriyoruz. İki ülke bağlarında manileri kaldırabileceğimize ve sonraki adımları atmamız için gerekli yeri oluşturabileceğimize inanıyorum” dedi.

Rusya ile bağların çok kutuplu yeni dünya sistemine hazırlık olduğunu söz eden Pezeşkiyan, “Bugünkü görüşmelerimiz ve imzaladığımız mutabakatlarla, tek kutuplu sisteme son vermeye ve bölgesel büyüme ile kalkınmayı sağlamaya kararlı olduğumuzu bir kere daha teyit ettik. Şu anda Rusya ve öteki ülkelerle memleketler arası mutabakatlar imzalayarak tek kutuplu anlayışı ortadan kaldırmayı hedefliyoruz” diye konuştu.

“Artık dünyada ikili standart periyodu sona ermiştir”

Bölgesel gelişmelere değinen Pezeşkiyan, “Hiçbir ülkenin soykırım yapma, hastaneleri bombalama yahut katliam gerçekleştirme hakkı yoktur. Kelamda insan hakları savunucularının da bu katliamları gerçekleştirenlerin gerisinde durmaması gerekir. Artık dünyada ikili standart devri sona ermiştir. Gazze, Lübnan ve Suriye’deki savaşlarda insan hakları kurallarına hiçbir biçimde uyulmadı” ifadelerini kullandı.

Bölgesel iş birliği vurgusu yapan Pezeşkiyan, Ortadoğu’ya yabancı güçlerin müdahil olmaması gerektiğini tabir ederek, “Bölge ülkeleriyle ekonomik, ticari ve kültürel iş birliği sağlandığında bölge dışarıdan askeri müdahalelere açık olmayacaktır. Bölgesel iş birliği, bölgesel sıkıntılarında tahlilini beraberinde getirecektir” formunda konuştu.

“Bu hakikaten çığır açıcı bir anlaşma”

Pezeşkiyan’ı Moskova’da ağırlamaktan büyük memnunluk duyduğunu söyleyen Putin ise, Rusya’nın İran ile dostça ve güzel komşuluk alakalarının daha da güçlendirilmesine büyük ehemmiyet verdiğini belirterek, “Bu alakalar, daima olarak belli aksiyonlarda somutlaşan eşitlik, hürmet ve birbirlerinin çıkarlarının dikkate alınması, karşılıklı yardım ve dayanak prensiplerine dayanmaktadır. ve çok taraflı ikili paydaşlık her geçen yıl istikrarlı bir biçimde gelişiyor. Biz burada durmamak ve münasebetleri yeni bir seviyeye taşımak konusunda birleşiyoruz” dedi.

İmzalanan muahedenin siyaset, güvenlik, ticaret, yatırım ve insani alanlarda uzun vadede ikili iş birliğini derinleştirmeye yönelik maksatlar belirlediğini kaydeden Putin, “Bu nitekim çığır açıcı bir muahede. Rusya ve İran’ın ve tüm ortak Avrasya bölgemizin istikrarlı ve sürdürülebilir kalkınması için gerekli koşulları oluşturmayı amaçlıyor” diye konuştu.

“Buşehr Nükleer Santrali’nin iki yeni ünitesinin inşasına yönelik proje ilerliyor”

Pezeşkiyan ile gerçekleştirdiği görüşmeye değinen Putin, “Yapıcı ve dostça bir formda geçti. İkili gündemdeki tüm bahisleri ele aldık. Acil memleketler arası ve bölgesel hususlar hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Müzakerelerde doğal olarak ekonomik iş birliği mevzuları ayrıntılı olarak ele alındı. Rusya ve İran ticaret, finans ve yatırım alanlarında birbirlerinin kıymetli ortaklarıdır ve bu alanlardaki etkileşimin suratı giderek artmaktadır” tabirlerini kullandı.

Rusya-İran iş birliğinin en kıymetli alanının güç olduğunu kaydeden Putin, “Rosatom’un Buşehr Nükleer Santrali’nin iki yeni ünitesinin inşasına yönelik amiral gemisi ortak projesi ilerliyor. Bunun uygulanması, İran’ın güç güvenliğinin güçlendirilmesine, ulusal iktisadın daha da büyümesinin teşvik edilmesine ve İran’daki hanelere ve sanayi kuruluşlarına ucuz ve etraf dostu elektrik sağlanmasına muhakkak değerli bir katkı sağlayacaktır” biçiminde konuştu.

“Suriye’deki geleceği Suriyelilerin kendilerinin belirlemesi gerektiği” vurgusu

Rusya ve İran’ın dış siyaset mevzularının büyük bir kısmına ait tavırlarının büyük ölçüde örtüştüğünü aktaran Putin, “Uluslararası hukuk çerçevesinde hareket ediyoruz ve hiçbir biçimde öteki ülkelerin içişlerine karışmıyoruz. Bununla birlikte İran’a ve Rusya’ya yönelik her türlü memleketler arası yaptırımların karşısındayız. Rusya olarak Suriye’nin toprak bütünlüğüne hürmet duyuyor ve Suriye halkının kendi ülkelerinin geleceğini belirleme hakkının olduğuna inanıyoruz” dedi.

Suriye’deki son gelişmelere de değindiklerini söyleyen Putin, “Rusya’nın bu ülkede egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne hürmet temelinde kapsamlı bir tahlile bağlı olduğunu ve kararlılığını sürdürdüğünü vurguladık. Durumun olağanlaştırılması, acil insani yardım sağlanması ve çatışma sonrası geniş çaplı tekrar yapılanmanın başlatılması mevzularında Suriye halkına gerekli dayanağı sağlamaya devam etmeye hazırız. Tıpkı vakitte kapsayıcı diyalog yoluyla Suriye’deki geleceği Suriyelilerin kendilerinin belirlemesi gerektiği gerçeğinden hareket ediyor ve Suriye halkının mevcut geçiş devriyle kontaklı olarak ortaya çıkan tüm zorlukları muvaffakiyetle aşmasını samimiyetle diliyoruz.” diye konuştu.

“Filistin devletinin kurulmasını öngören kapsamlı bir tahlile kavuşturulmasına yönelik eforları zayıflatmamak da önemlidir”

Gazze Şeridi’nde ateşkes muahedesine da vurgu yapan Putin, “Yakın vakitte varılan, özgür bırakılan İsrailli esirlerin ve Filistinli tutukluların aileleriyle yine bir ortaya getirilmesini öngören mutabakatın ışığında Orta Doğu’da tahlil konusuna da değindik. Başka bir konu da Gazze’ye sağlanan besin, yakıt ve ilaç hacminde kıymetli bir artış ihtimalidir. Tüm bunların, insani durumun hafifletilmesine ve kesimdeki uzun vadeli istikrarın sağlanmasına yardımcı olacağını umuyoruz. Birebir vakitte, Filistin-İsrail ihtilafının, İsrail ile barış ve güvenlik içinde var olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını öngören, genel olarak kabul görmüş milletlerarası yasal temeller üzerinde kapsamlı bir tahlile kavuşturulmasına yönelik gayretleri zayıflatmamak da önemlidir” sözlerini kullandı. – MOSKOVA