Konya’da Su Stresi Tehlikesi
Yağışsız geçen kış dönemi Türkiye’nin birçok noktasında suya erişimi zorlaştırırken, tahıl ambarı Konya’nın da yakın gelecekte su gerilimi yaşayacağı öngörülen bölgeler ortasında olduğuna dikkat çekiliyor. Uzmanlar, suyun yaklaşık yüzde 75 oranında ziraî faaliyetlerde kullanıldığının altını çizerken, tükettiğimiz her bir eserin aslında su tüketimi olduğunun farkında olmamız gerektiğini belirterek tasarruf ihtarında bulunuyor.
Türkiye genelinde geçmiş yıllara oranla yağışlarda düşüşler yaşanırken, Konya Ovasında bu düşüşler yüzde 35 oranında raporlandı. Tahıl ambarı Konya’da barajlar başta olmak üzere yer altı su düzeylerinde de büyük düşüşler yaşanıyor. Suyun kullanım alanı olarak yaklaşık yüzde 75’inin ziraî faaliyetlerde olduğuna dikkat çeken uzmanlar, tarımda çağdaş sulama tekniklerine geçilmesinin su tasarrufunda büyük rol oynadığına dikkat çekiyor.
“Suyun en kıymetli kullanım alanı ziraî faaliyettir”
Damlama sulamanın yüzde 50’ye kadar sulamada tasarruf sağladığına dikkat çeken Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Bedük, “Suyun en kıymetli kullanım alanı ziraî faaliyettir. Suyun yaklaşık yüzde 70 ila 75’i ziraî faaliyet için, yüzde 10 ila 15’i endüstride, yüzde 10 ila 12’si de evsel kullanımlarla tüketilmektedir. Münasebetiyle ziraî faaliyetlerdeki su kullanımı hayli kıymetlidir. Konya’da yer altı su düzeyi her yıl 1 ila 2 metre azalmaktadır. Şu anda yaklaşık 300 metrelerden su çıkan bölgeler vardır. Yeraltı su düzeyinin alçalması demek daha düşük kalitede suyun temini manasına gelir. Tekrar tuz içeriği, kireç içeriği, mineral içeriği fazla olan su temin edilmesi manasına gelir. Bu suyla sulama yapıldığı vakit toprakta tuzlanma kelam konusu olur ve toprakta ziraî verimlilik azalır. Tekrar içme suyu maksadıyla yahut sanayi maksadıyla kullanımda da arıtımı güçleşir. Hasebiyle yer altı düzeyinin alçalması kıymetli bir dert oluşturmaktadır. Tarımda su kullanımının azaltılması için çağdaş sulama tekniklerine geçilmesi gerekir. Örneğin damlama sulamanın yüzde 30 ila 50 sulamada tasarruf sağladığı bilinmektedir. Yeniden suya daha az muhtaçlık duyan bitki deseni seçilmesi tercih edilmelidir. Nitrat kirliğinin önüne geçilebilmesi için de gübre uygulamaları azaltılmalı ve düzgün tarım uygulamalarına geçiş yapılması gerekir” dedi.
“Tükettiğimiz her bir eserin aslında su tüketimi olduğunun farkında olmamız gerekir”
Evde alınması gereken önlemlere dikkat çeken Prof. Dr. Fatma Bedük, “Su tüketimini azaltacak ve suyun verimli kullanımını sağlayacak önlemler alınması gerekir konut ölçekli olarak. Örneğin daha düşük akışlı bataryaların kullanılması, bulaşıkların elde yıkanması yerine bulaşık makinesinde yıkanması ve bulaşık makinelerinin tam dolu olarak çalıştırılması, tasarruflu olanların tercih edilmesi. Hasebiyle suyu yalnızca su tüketimi olarak düşünmemek gerekir, tükettiğimiz her bir eserin aslında su tüketimi olduğunun farkında olmamız gerekir. Su ayak izi bir eserin üretilmesi basamaklarında kullanılan su ölçüsünün hesaplanmasıdır. Karbon ayak izi bir eserin üretilmesi ve tedariki, tüketilen güçten kaynaklı emisyonların toplamıdır. Örneğin bir kot pantolonun üretimi için yaklaşık 7 bin 500 ile 10 bin litre su harcandığı bilinmekte. Zira kot pantolonun ham unsuru olan pamuk yetiştiriciliğinde 1 kilogram pamuk için 10 bin litre suya gereksinim vardır. Sonrasında yeniden bu kot pantolonun işlenmesi sırasında yaklaşık 150 litre kadar su kullanılmaktadır. Hasebiyle fazladan aldığımız her bir giysi eseri bile aslında su tüketimidir” halinde konuştu.
“Tükettiğimiz her bir eserin bir karbon ayak izi vardır”
Sera gazlarının iklim değişikliğine sebep olduğunun altını çizen Prof. Dr. Bedük, “Sera gazlarından en kıymetlisi karbondioksittir. Öteki sera gazları da hesaplanırken karbondioksit cinsinden hesaplanır. Tükettiğimiz her bir eserin bir karbon ayak izi vardır. Bu eser hem üretilmesi etabında hem de tedarik ve tüketiciye ulaşması basamaklarında bir karbon ayak izi oluşur. Hasebiyle bizler aslında meskende tükettiğimiz her bir eser için bir karbon ayak izi oluştururuz. Kargoyla sipariş ettiğimiz her bir eser için içtiğimiz bir bardak kahve için, bir karbon ayak izi oluştururuz ve oluşturduğumuz bu emisyon aslında iklim değişikliğine bir katkı sağlar. Münasebetiyle yeniden su kaynaklarına ziyan verir” diye konuştu. – KONYA
