Norveç Dışişleri Bakanı Eide: “Ateşkes çözüm değil, Filistin devleti kurulmalı”

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, Oslo’da düzenlenen “İki Devletli Tahlilin Uygulanması için Global İttifak” toplantısında, “Ateşkes tahlil değil” diyerek memleketler arası toplumun bundan sonra ne olacağına odaklanması ve Filistin devleti kurulması ile kurumların inşası da dahil olmak üzere uzun vadeli bir tahlil için çalışması gerektiğini tabir etti.

Norveç’in başşehri Oslo’da “İki Devletli Tahlilin Uygulanması için Global İttifak” toplantısı gerçekleştirildi. İki devletli tahlili görüşmek üzere Oslo Belediye binasında Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide liderliğinde düzenlenen toplantıya Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, Birleşmiş Milletler Orta Doğu Özel Koordinatörü Tor Wennesland ve BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini’nin yanı sıra 80’den fazla ülke ve kuruluşun temsilcileri katıldı.

Norveç Dışişleri Bakanı Eide konuşmasında, “Çok değerli bir devirden geçiyoruz. Gazze’de ateşkesin yakın vakitte gerçekleşeceğine dair çok önemli işaretler var. Ateşkes olmadan kutlama yapmayız lakin tüm taraflardan aldığımız iletiler daha evvel duyduklarımızdan çok daha somut ve ümit verici. Fakat ateşkes tahlil değil. Ateşkes, Hamas’ın Gazze’de tuttuğu esirlerin hür bırakılması, İsrail’in elindeki Filistinli tutukluların özgür bırakılması, çatışmaların sona ermesi, askerlerin çekilmesi manasına geliyor. Bu çok güzel olur, lakin bu bir tahlil değil. Zira durumu 6 Ekim 2023’ten evvelki haline geri getirmeyecek. Bundan sonra ne olacağıyla ilgili derinlemesine düşünmenin tam vakti olduğunu kabul etmemiz gerekiyor” sözlerini kullandı.

Eide, memleketler arası toplumun bundan sonra ne olacağına odaklanması ve Filistin devleti kurulması ile kurumların inşası da dahil olmak üzere uzun vadeli bir tahlil için çalışması gerektiğini söyledi.

“Gazze’nin yasal Filistin idaresi ve Filistin hükümeti dışında rastgele bir oluşumun idareye girmesi kabul edilemez”

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa ise Filistin devletinin kurulmasına ait düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, Filistin devletinin resmen tanınmasının, “Orta Doğu’da adil ve kalıcı bir barışa gerçek cesurca pratik bir adım” olduğunu söyledi. Filistinlilere yönelik gerçekleştirilen vahşetin “temel hakları müdafaada milletlerarası bir başarısızlık” olduğunu vurgulayan Mustafa, “Bunlar önlenebilirdi ve engellenmeliydi” dedi.

Mustafa, “Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria’da faaliyetleri yasaklanan UNRWA’nın çalışmalarını korumak için acil ortak milletlerarası hareketlere gereksinim duyulmaktadır” tabirlerini kullanarak, “İki devletli tahlili ilerletmek, bu çatışmanın temel nedenlerini ele almak ve İsrail işgalinin legalliği ve memleketler arası hukuku ihlal etmeye devam etmesiyle direkt yüzleşmek için pratik tedbirler alma vakti gelmiştir. Ateşkesi beklerken, Gazze Şeridi’nin legal Filistin İdaresi ve Filistin hükümeti dışında rastgele bir oluşumun denetiminde olmasının kabul edilemez olduğunu vurgulamamız önemli” biçiminde konuştu.

Mustafa, “Gazze, tüm bu acılardan sonra Filistin halkının yaralarını saracak, Gazze’yi Filistin’in geri kalanıyla tek devlet, tek hükümet, tek yasa ve tek sistem altında tekrar bütünleştirecek, sorumlu ve yetenekli bir hükümete muhtaçlık duyuyor. Yardım, düzgünleşme, yine yapılanma ve barışa hakikat süratle ilerlemeliyiz. Batı Şeria ile Gazze Şeridi ortasındaki ayrımı pekiştirmeye yahut geçiş bölgeleri oluşturmaya yönelik her türlü teşebbüs reddedilecektir. Gazze’yi boşluğa terk etmemeliyiz. Biz Filistin hükümetiyiz, Gazze Şeridi’ndeki sorumluluklarımızı daha evvel olduğu üzere yerine getirmeye hazırız” dedi.

4 temel gaye sıraladı

Başbakan Mustafa, Filistin İdaresi’nin savaş sonrası yine yapılanma ve büyüme vizyonunu ana sınırlarıyla açıklayarak 4 temel amaç koydu. Mustafa, Gazze’de ateşkes sağlanmasının akabinde Batı Şeria’ya bağlı Ramallah’taki Filistin hükümetinin “Gazze’nin tüm sorumluluğunu üstlenmeye ve tüm Filistin topraklarındaki kümeleri entegre etmek için mahallî, bölgesel ve milletlerarası ortaklarla çalışmaya hazır olduğunu söz etti. Şeffaflık, hesap verebilirlik, kapsayıcılık ve hukukun üstünlüğü unsurlarının teminat altına alınacağını vurgulayan Mustafa, “Filistin İdaresi, Filistin halkının isteklerini yansıtan bir idare çerçevesi oluşturmak için sivil toplum, lokal topluluklar ve milletlerarası ortaklarla etkileşimi sürdürmeye devam edecek” dedi.

Mustafa ayrıyeten milletlerarası toplumla iştirak kurarak ve acil insani muhtaçlıkları ele alarak, kritik altyapıyı onararak uzun vadeli yine inşa için kaynakların harekete geçirilmesine liderlik edeceklerini aktardı. Mustafa, Filistin iktisadını canlandıracaklarını, istihdam oluşturacaklarını ve kapsayıcı, sürdürülebilir büyümeyi teşvik etmek için stratejik kalkınma teşebbüsleri uygulayacaklarını tabir etti.

“Filistin için daha parlak bir gelecek oluşturmak ortak sorumluluğumuzdur”

Mustafa, onlarca yıl süren işgalin akabinde Filistin ve bölgenin “daha parlak bir geleceğe” kavuşacağı tarafında umutlu olduğunu lisana getirerek, “Bu umudun gerçekleşmesine yardımcı olmak hepimizin ortak sorumluluğudur” dedi. Mustafa, “Birlikte, adaletin baskıya galip geldiği, barışın şiddetin yerini aldığı ve Filistin halkının ve aslında bölgedeki tüm insanların özgürlük ve onur içinde yaşayacağı bir geleceği şekillendirebiliriz. Bu meydan okumaya yürekle, şefkatle ve sarsılmaz kararlılıkla karşı koyalım” formunda konuştu. Mustafa, Filistin devletinin kurulması için İsrail’e yönelik global baskının sürdürülmesi davetinde bulundu. – OSLO