Rusya Libya’da Askeri Üs Kurma Peşinde
(ANKARA) – Rusya’nın Libya’ya askeri birlik sayısını arttırarak askeri teçhizat ve mühimmat göndermesi, bölgede yeni bir askeri üs kurmayı hedeflediğine ait argümanları gündeme getirdi. Avrupalı uzmanlar, Beşar Esad’ın devrilmesinin Kremlin’i yalnızca Akdeniz’e değil Afrika’ya yönelik stratejisini sekteye uğrattığı ve Libya’ya odaklanmak zorunda bıraktığı değerlendirmesini yaptı.
Rusya; Akdeniz, Orta Doğu ve Afrika’da, bilhassa de Sahel, Sudan ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki operasyonlarını kolaylaştırmak için Suriye kıyılarında bir askeri liman ve hava üssü işletiyordu. Lakin Rusya’nın bu işlettiği askeri liman ve hava üssünün, Esad’ın 8 Aralık’ta devrilip ülkeyi terk etmesiyle tehlikeye girdiği ileri sürüldü. Batı medyasına konuşan Avrupalı uzmanlar, Rusya’nın Suriye’deki müttefiki Beşar Esad’ın devrilmesinin Kremlin’in yalnızca Akdeniz’e değil, Afrika’ya yönelik stratejisini de sekteye uğrattığını ve potansiyel bir destek noktası olarak Libya’ya odaklanmak zorunda bıraktığını söyledi.
Şara, Rusya’yı “önemli bir ülke” olarak nitelendirmişti
Uzmanlara nazaran, her ne kadar Suriye’nin yeni lideri Ahmed el-Şara, Rusya’yı “önemli bir ülke” olarak nitelendirip “Rusya’nın kimilerinin istediği formda Suriye’den ayrılmasını istemiyoruz” dese de Suriye’de yaşanan gelişmeler, Rusya’yı Libya’ya gerçek stratejik bir geri çekilme arayışına itti.
İngiltere’de Kraliyet’e bağlı savunma ve güvenliğe ait araştırmalar yapan RUSI niyet kuruluşundan Jalel Harchaoui, “Amaç bilhassa Afrika’da devam eden Rus misyonlarını korumak. Suriye’deki konumunun berbatlaşmasını hafifletmek isteyen Rusya için bu bir kendini müdafaa refleksi” dedi. Esad’ın 8 Aralık’ta devrilmesinden bu yana, “Belarus ve Rusya’dan Libya’ya kayda bedel ölçüde Rus askeri kaynağı sevk edildi” diyen Harchaoui, asker transferlerinin de gerçekleştiğini kelamlarına ekledi.
Libya’da Rus paralı askerler, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve Türkiye tarafından desteklendiği söylenen Trablus merkezli Ulusal Birlik Hükümeti’ne (UBH) karşı ülkenin doğusunu denetim eden mareşal Halife Hafter’i destekliyor. Lakin Arap medyasında yer alan haberlere nazaran, geçen yıl Türkiye, Hafter’le ekonomik ve diplomatik anlamda potansiyel iş birliği arayışındaydı.
Rusya, geçen yıl Libya’da askeri birliklerini çoğalttı
İsviçreli araştırma konsorsiyumu “All Eyes On Wagner”, geçen yılın şubat ve nisan aylarında askeri teçhizatın teslim edildiği Tobruk Limanı da dahil olmak üzere yaklaşık 10 Libya bölgesinde Rus faaliyetlerini tespit etti. Buna nazaran Libya’da Şubat 2024’te yaklaşık 800, mayıs ayında ise bin 800 Rus askeri bulunduğu kaydedildi.
ABD merkezli Wall Street Journal gazetesinin 18 Aralık’ta Libyalı ve Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberinde, Suriye’den Libya’ya S-300 ve S-400 uçaksavar bataryaları da dahil olmak üzere Rus radar ve savunma sistemlerinin nakledildiğini yazdı.
Ukrayna istihbaratı da 3 Ocak’ta Moskova’nın “Sparta ve Sparta II kargo gemilerini Libya’ya askeri teçhizat ve silah taşımak için kullanmayı” planladığını argüman etti.
Araştırmacı Emadeddin Badi, Atlantic Council’in internet sitesinde yaptığı açıklamada, Libya’nın rolünün “Moskova’nın bölgedeki stratejik desteklerini genişletmeye yönelik uzun müddettir devam eden bir stratejinin bileşeni” olduğunun altını çizdi ve bu değişimin “bir vekilin oburuyla değiştirilmesi” manasına gelmenin ötesinde bir “süreklilik” arayışı olduğunu söyledi.
Badi’ye nazaran, Esad, Moskova’ya NATO’nun doğu kanadına karşı bir destek noktası ve askeri yeteneklerini test edebileceği bir sahne sundu.
Kremlin yanlısı medya kuruluşu Tsargrad’ın askeri muhabiri Vlad Shlepchenko, “Suriye’de yapılan yanılgıyı tekrarlamamalıyız, alternatif olmadan lokal bir diktatöre güvenmemeliyiz” dedi.
