Teğmenler YDK’da Savunma Yapacak

(ANKARA) – Türk Silahlı Kuvvetleri’nden (TSK) ayırma cezasıyla Yüksek Disiplin Heyetinde (YDK) yarın savunma yapacak teğmenlerin avukatları, bahisle ilgili uzman hocalardan tüzel görüşler aldı. Eski Askeri Yüksek Yönetim Mahkemesi üyelerinin yanı sıra başka hukukçuların hazırladığı ve teğmenlerin aksiyonlarının “TSK’nın prestijine ziyan verecek nitelikte tavır, davranış, ağır cürüm yahut disiplinsizlik teşkil etmediği” tespitini içeren görüşler YDK’ya gönderildi.

Kara Harp Okulu resmi mezuniyet merasimi sonrasında başlatılan disiplin soruşturmasında, “Türk Silahlı Kuvvetleri’nden ayırma” cezasıyla Kara Kuvetleri Kumutanlığı YDK’ya sevk edilen 5 teğmen ve avukatları yarın kelamlı savunmalarını yapacak.

ANKA Haber Ajansı’nın aldığı bilgiye nazaran, teğmenlerin avukatları Heyete, uzman hocalardan alınan tüzel görüşleri de gönderdi. Hazırlanan  türel mütalaanın birinde, avukatlar tarafından verilen içinde tahkikat raporu, tabir, bilgi alma, olay tutanakları ve sözlerin de yer aldığı klasörler incelendi.

Hukuki mevzuatın sıralandığı ve Anayasa Mahkemesi, Danıştay ve Askeri Yüksek Yönetim Mahkemesinin, “Disiplinsizliğin uygulanmasına ilişkin” kararlarına atıf yapılan uzman görüşünde, Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin, “Sosyal medyada Atatürk’le ilgili hakaretamiz açıklama ve paylaşımlarda bulunan bir astsubay” ile ilgili kararından da örnek verildi. Mahkemenin, davacının bu hareketinin, “TSK’nın prestijine ziyan verecek nitelikte tavır ve davranış yahut ağır cürüm yahut disiplinsizlik teşkil etmediği, davacının hareketi ile verilen ceza ortasında adil bir istikrarın kurulmadığı, kusurlu aksiyonunun karşılığı olan cezadan daha ağır bir ceza ile cezalandırıldığı” sonucuna vardığı aktarıldı.

İfade, tutanak, fotoğraf ve imajlar incelendi

Uzman görüşünde, yönetim tarafından düzenlenen tutanak, öğrenci ve şahit sözleri, belgede mevcut fotoğraf ve imgeler incelendiğinde, resmi merasim programının sona erdiğinin bildirilmesinin akabinde, devlet erkanı ve protokol tribünden ayrılırken, mezun teğmen taburunun erdem tribününün karşısında yer alan paravan gerisine alındığı ve kaldırılan mevzuattaki andın okunmasının bundan sonra gerçekleştiği belirtildi.

Bu sırada protokolün stattan şimdi büsbütün ayrılmadığı, lakin sahayı görmeyecek halde tribünün gerisinde olduklarının anlaşıldığı söz edilen görüşte, “Birkaç dakika süren bu toplanma esnasında icra edilen kılıç çatma, ant okuma ve telaffuzda bulunma faaliyetinin akabinde küme tabiatıyla dağılmış ve teğmenler aileleriyle görüşmek üzere alandan ayrılmıştır. Bu faaliyete yönetime nazaran 60, kimi öğrencilere nazaran 700, kimi datalara nazaran de 500 Harbiyeli katılmıştır. Katılmayanların ailelerinin yanına giderek görüşmekte olmasından kaynaklandığı kabul edilebilir” denildi.

Hukuki görüşte, belgede, andın okunmasın evvelden planlandığına dair somut bilgi bulunmadığı da aktarıldı.

“Tören dışında and okunmaması konusunda buyruk yok”

Görüşte, yönetimin tahkikat raporu ile savunma istek yazılarında, mevzuatta ve programda yer almayan andın “verilen buyruğun hudutlarını aşarak” okunmasının disiplini ağır halde zedelediğinin vurgulandığı aktarıldı.

TSK İç Hizmet Kanununda, “Emir”in, “Hizmete ilişkin bir talep yahut yasağın kelamla, yazı ile ve sair surette ifadesidir” biçiminde tanımlandığı kaydedilen görüşte, “Halbuki, evraktan, merasim dışında ant okunmaması konusunda verilmiş açık ve kesin hizmete müteallik bir buyruk bulunmadığı anlaşılmaktadır” denildi.

İdarenin tahkikat raporunda ve öteki dokümanlarda, olayda neyin ne halde ve nasıl disiplinsizliğin ön kuralı ve genel ögesi olan Türk Silahlı Kuvvetlerinin prestijine ziyan verecek nitelik taşıdığının hukuk lisanında izah ve söz edilemediğinin de görüldüğü belirtilen görüşte,  şunlar kaydedildi:

“Dosyadaki bilgilere nazaran; çok sayıda Harbiyelinin subaylık andını okuduğu ve ‘Mustafa Kemalin askerleriyiz’ telaffuzunda bulunduğu, keza birebir andın geçmiş yıllarda ve bir gün evvel veda cümbüşünde Harbiye’de, birkaç gün evvel de Özel Kuvvetler Komutanlığında üstelik Bakan önünde okunmasına rağmen hiçbir süreç ve olumsuz kıymetlendirme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında yalnızca 5 öğrencinin Disiplin Şurasına sevkinin, Anayasa’nın eşitlik prensibi ile Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu kararlarıyla bağdaşmadığı açıktır.”

Görüşte, bu prestijle “hizmete mani davranışlarda bulunmak” disiplinsizliğinden verilecek cezanın sebep ögesi istikametinden hukuka alışılmamış olacağı kıymetlendirilerek, “Devlete maliyet yüklediği üzere ağır maddi ve manevi emeklerle yetiştirilen, çalışkan ve başarılı teğmenlerin tam TSK’ya faydalı olacağı ve kendilerinden randıman alınacağı çağda, bir an için disiplini zedelediği kabul edilse bile gençlikte olağan karşılanabilecek davranışlarından ötürü statü dışına çıkarılmalarında kamu faydası bulunmadığı üzere adil ve hakkaniyetli olmayacaktır” denildi.

İkinci görüş 3 profesör imzalı

Avukatların talebiyle hazırlanan, hukuk fakültesi yönetim hukuku ana bilim kolundan 3 profesör doktor imzalı diğer görüşte de teğmenlere ceza verilmesinin, Anayasa’nın ölçülülük prensibiyle bağdaşmayacağı anlatıldı.

Bu görüşte de teğmenlerin “tören sonrasında” yaptıkları resmi olmayan etkinliklerde subay andını okudukları, bu faaliyetin hiçbir formda bir emre karşıtlık oluşturmayacağı değerlendirmesi yapıldı.

Resmi merasimde, subay andının okunamayacağı istikametinde teğmenlere bildirim yapıldığı, bu bildirimin, resmi merasimlerle ilgili yasakları içerdiği, merasim sonrası velilerin önünde, o yıl mezun olan tüm teğmenlerin her yıl icra ettiği anlaşılan gayri resmi etkinlikler basamağını kapsamadığı aktarıldı.

Görüşte, “1995’ten 2022 yılına kadar 27 yıl boyunca mezuniyet merasimlerinde fotoğrafın okunan bir metnin, 2024 yılında mezun olan teğmenler tarafından resmi merasim sonrasında okullarında bir hatıra olarak okunmasının TSK’dan ayırma cezasını gerektiren ‘hizmete mani davranışta bulunmak’ halinde bir disiplinsizlik fiili oluşturduğunun kabulü mümkün değildir” sözü kullanıldı.

Söz konusu andın içeriğinde hata yahut askeri manada disiplinsizlik teşkil edecek rastgele bir söz, ima yahut mananın da mevcut olmadığı vurgulanan görüşte, bu andın benzerinin, Cumhurbaşkanı, milletvekili ve devlet memurlarının vazifeye başlarken ant içme metinlerinde de yer aldığı aktarıldı.

Üç profesörün görüşünde, “İki yıl öncesine kadar okunan bir andın resmi program sonrasında genç teğmenler tarafından bir devir anısı olarak ayrıyeten okunması bir disiplinsizlik teşkil etmez, TSK prestijine ziyan verecek tavır ve davranış olarak kabul edilemez. Resmi merasim zati sona erdiği için ortada mani olunacak bir hizmet de bulunmamaktadır. Merasim, yönergesine, buyruk ve talimatlara uygun olarak icra edilmiş ve tamamlanmıştır” tespitleri yer aldı.

Teğmenlerin andı okuma faaliyetlerinin, merasim sonrasında merasim yerine şimdi terk etmemiş alay ve tabur kumandanlarının huzurunda gerçekleştiği hatırlatılan görüşte, “Eğer teğmenlerin kelam konusu andı okumaları argüman edildiği üzere Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlik teşkil eden bir fiil olsaydı, kumandanların bu faaliyete derhal müdahale etmeleri gerekirdi” denildi.