Trump’ın Grönland Açıklamasına AB Tepkisi
ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın Grönland açıklamaları Avrupa Birliği’nden reaksiyon görmeye başladı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, birliğin “sınırlarına saldırılmasına” müsaade verilmeyeceğini söyledi.
Fransız bakanın reaksiyonu, Trump’ın son açıklaması üzerine geldi.
20 Ocak’ta vazifesi devralacak Donald Trump, Florida’da bir basın toplantısında, Grönland konusunda askeri metotlar kullanma seçeneğinin de masada olduğunu söyledi.
Adanın, ABD’nin ulusal ve ekonomik güvenliği için “kritik” olduğunu savunan Trump, Danimarka’ya bağlı özerk idaresi satın alma isteğini yineledi.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot ise buna yanıt olarak “Avrupa Birliği, kim olursa olsunlar, dünyadaki öbür ulusların, birlik hudutlarına saldırmasına müsaade vermeyecek” dedi.
Fransız radyosuna konuşan Barrot, sindirilmeye müsaade vermeyeceklerini söyledi ve ABD’nin böylesi bir işgale girişeceğine inanmadığını da kaydetti.
Olası bir saldırıyı Avrupa Birliği’nin önleyebilmesiyse güç. Birliğin kolektif bir savunma kapasitesi bulunmadığı üzere, 27 üye devletin birden fazla ABD liderliğindeki NATO ittifakının bir parçası.
Trump ne söylüyor?
ABD Başkanı Donald Trump, konutunun da olduğu Florida’daki Mar-a-Lago’da uzun bir basın toplantısı yaptı.
Bir gazeteci Trump’a, Grönland ve askeri yahut ekonomik güç kullanımını dışlayıp dışlamayacağını sordu.
Trump cevap olarak, “Hayır, ikisi konusunda da teminat veremem. Lakin şunu söyleyebilirim, ekonomik güvenliğimiz için ikisine de muhtaçlığımız var.” dedi.
Trump, “her tarafta olduklarını” argüman ettiği Çin ve Rus gemilerini takip edebilmek için Grönland’ın kıymetli olduğuna da işaret ediyor.
ABD’nin yeni başkanı, “Özgür dünyayı korumaktan bahsediyorum” diyerek de bu çıkışını savundu.
Grönland’da Soğuk Savaş periyodundan bu yana bir ABD radar üssü bulunuyor. Washington için stratejik kıymeti eskiye dayanıyor.
Trump, başkanlığının birinci periyodunda de Grönland’ı satın alma fikrini lisana getirdi.
Danimarka idaresi ise, Grönland’ın satılık olmadığını ve adanın kendi halkına ilişkin olduğunu söylüyor.
AB’den ne açıklamalar geldi?
Trump’ın çıkışı AB yetkililerini de güç durumda bırakmış görünüyor. Grönland açıklamalarında önümüzdeki dört yıllık Trump devri öncesi birlikte çalışma vurgusu da yer alıyor.
Fransız Bakan Barrot, “ABD’nin Grönland’ı işgal edip etmeyeceğini soruyorsanız, yanıtım hayır” dedikten sonra açıklamalarına şöyle devam etti:
“En güçlünün hayatta kaldığı bir periyoda mi girdik? O vakit yanıt evet. Pekala korkup kaygıya mi kapılmalıyız, açıkça hayır. Uyanmalı, gücümüzü artırmalıyız.”
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen de ülke medyasına, “Grönland Grönlandlılara aittir” dedi ve adanın geleceğine mahallî halkın karar vereceğini söyledi.
Ancak Frederiksen, Danimarka’nın NATO müttefiki olan ABD ile yakın işbirliğine gereksinimi olduğunu da vurguladı.
Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen de, itidal daveti yaptığı açıklamasında “Herkes kalp atışlarını biraz yavaşlatmaya çalışsın” dedi.
AB Kurulu sözcülerinden Olof Gill de, ısrarlı sorulara verdiği cevapta, yeni idarenin şimdi misyona başlamadığını, tartışılanın “varsayımsal çılgın şeyler” olduğunu savundu.
Grönland Başbakanı Mute Egede de, Danimarka’da bulunduğu sırada adanın satılık olmadığını tekrarladı ve bağımsızlık gayesinde olduklarını yineledi.
Grönland neden değerli?
Nüfusu 57 bin olan Grönland, geniş kapsamlı bir özerklikle yönetiliyor. İktisadı büyük ölçüde Kopenhag’dan aldığı maddi yardımlara bağlı ve Danimarka krallığının bir kesimi olmaya devam ediyor.
Adada kimi ender minerallerin kimileri büyük ölçülerde bulunuyor. Bu cevherlerden kimileri gelişen pil teknolojisi için hayati değer taşıyor.
Grönland’ın başşehri Nuuk’ta halka mikrofon uzatan Danimarka devlet televizyonu, çoğunluğun Trump’ın askeri güç kullanılabileceği çıkışı karşısında “şoke” olduklarını aktarıyor.
Ada halkının çoğunluğu bağımsızlıktan yana, fakat kamu hizmetleri, savunma ve iktisat başlıklarında Danimarka üzere bir ortağa gereksinim duyulduğu da yaygın olarak kabul ediliyor.
Donald Trump’un birebir ismi taşıyan oğlunun, Salı günü Grönland’a yaptığı ziyaret de bu gelişmeler çerçevesinde izlendi.
Donald Trump Jr. ziyareti, “kişisel bir günlük gezi” olarak tanımladı. Seyahate ait paylaşımında ise, Trump yanlısı şapkalar takmış bir küme Grönlandlıyla bir bardaki fotoğraf yer aldı.
