Türkiye ve İran Tarım İşbirliği Güçleniyor
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) düzenlediği Türkiye- İran Tarım Alanında İşbirliği Toplantısı’nda konuşan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “”İran’la ekonomik ve ticari bağlarımızı sonlandırmadık, bundan sonra da sonlandırmayacağız” dedi.
TOBB tarafından düzenlenen Türkiye-İran Tarım Alanında İşbirliği Toplantısı’na Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, İran Tarım Bakanı Gholamreza Nouri Ghezeljeh, Ticaret Bakan Yardımcısı Özgür Volkan Ağar, TOBB Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Faik Yavuz, İran Ankara Büyükelçisi Mohammad Hassan Habibollah Zadeh ve İran Ticaret Endüstriler Madenler ve Tarım Odası Başkanı Samad Hasanzadeh katıldı. TOBB İkiz Kuleler Toplumsal Tesisler’de gerçekleşen programda konuşan Tarım Orman Bakanı Yumaklı, Türkiye’nin İran ile ikili ticaret hacminin 30 milyar dolarlık amaca ulaşması için işbirliği alanlarını çeşitlendirmeye büyük ehemmiyet verdiklerini kaydetti.
“İran’la ekonomik ve ticari münasebetlerimizi sonlandırmadık, bundan sonra da sonlandırmayacağız”
Türkiye ve İran ortasında ‘rekabetle küçülmek yerine iş birliği ile büyümeyi’ tercih ettiklerini lisana getiren Bakan Yumaklı, “İran Türkiye’nin Asya’ya açılan kapısı, Türkiye de İran’ın Avrupa’ya açılan kapısı. Bugüne kadar ülkelerimizin bu potansiyellerinden çeşitli sebeplerle gereğince istifade edemedik. Lakin ticaret ve yatırımlar başta olmak üzere münasebetlerimizi halklarımızın refahını artıracak formda ileriye taşıma irademizi koruduk. 2012 yılında yaklaşık 22 milyar dolara ulaşan ikili ticaret hacmimiz son yıllarda kayda bedel oranda gerilemiştir. Bunun temel nedeni İran’a uygulanan yaptırımlar ve Covid-19 pandemisi olmuştur. Salgın geride bırakılmış olmakla birlikte, yaptırımların ticareti engelleyici tesirleri maalesef hala sürmekte. Türkiye olarak buradaki tavrımızı koruyoruz. Tek taraflı yaptırımları tasvip etmediğimizi, bu çeşit baskı araçlarına başvurulmasının emele hizmet etmediğini her vakit lisana getirdik. Sayın Cumhurbaşkanımızın da her vakit lisana getirdiği üzere; yaptırımlar nedeniyle komşumuz İran’la ekonomik ve ticari bağlarımızı sonlandırmadık, bundan sonra da sonlandırmayacağız. Mevcut durumda yaptırımlar İran’la iş münasebetlerimizde bilhassa bankacılık sisteminden kaynaklanan problemlere yol açıyor. Bu ve gibisi meselelerin kısa vakitte tahlile kavuşturulmasını ümit ediyoruz” sözlerini kullandı.
“İran’dan 125 sanayi eserinde taviz almış olup, 140 tarım eserinde İran’a tercihli tarife uygulamaktadır”
Türkiye ve İran ortasında 2023 yılında 5.5 milyar dolarlık gerçekleşen ticaret hacminin yüzde 16,6’sının ziraî eser olduğunun altını çizen Yumaklı, “2024 yılı birinci 10 aylık ziraî ticaret hacmimiz bir evvelki yılın tıpkı devrine kıyasla yüzde 30 civarında artış göstererek 854 milyon dolar düzeylerine yükselmiştir. Bu durum bizlere tarımın ülkelerimiz işbirliğinde ne kadar kıymetli bir hisseye sahip olduğunu gösteriyor. Ülkelerimiz ortasında imzalanmış olan Tercihli Ticaret Mutabakatı 1 Ocak 2015 tarihinden beri yürürlükte. Bu kapsamda; ülkemiz İran’dan 125 sanayi eserinde taviz almış olup, 140 tarım eserinde İran’a tercihli tarife uygulamaktadır. Bugün geldiğimiz noktada; ziraî ticaretin artırılması ve çeşitlendirilmesi için hem Ticaret mutabakatlarını, hem teknik seviyeli anlaşmalarımızı hem de bugün gerçekleştirdiğimiz üzere iş forumlarını faal halde kullanmalıyız. Bu forumun birinci yapıldığı 2016 yılından günümüze; ziraî ticaret hacmimiz neredeyse yüzde 100’e yakın bir düzeyde artış göstermiştir. Bu da bizlere bölümün birbirini tanımasının ve temas etmesinin ne kadar kıymetli olduğunu, ne kadar değerli bir olaya imza attığımızı bir defa daha göstermiştir” diye konuştu.
İki ülkenin belirlediği 30 milyar Dolarlık ticaret hacmi gayesini anımsatan TOBB Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Faik Yavuz, “Bu gayeye ulaşmada, ülkelerimiz ortasındaki Tercihli Ticaret Mutabakatı’nın çok kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Mutabakat kapsamının genişletilmesi ticaretimizi daha da artıracaktır. Ülkemiz ile İran ortasındaki Esendere ve Kapıköy hudut kapıları, Birliğimizce modernize edilmiştir. Gürbulak hudut kapısının modernizasyonu devam ediyor. İran, karayolu nakliyatı açısından değerli bir ülkedir. İran’a gerçekleştirilen çok sayıda ikili taşımamızın yanı sıra Orta Asya’ya yönelik taşımalarımızın değerli bir kısmı İran transit geçilerek yapılmaktadır. Türkiye ve İran, karayolu nakliyeciliği alanındaki memleketler arası platformlarda ve elektronik TIR başta olmak üzere projelerde ortak hareket etmektedir. Bu nedenle, ulaştırma alanındaki işbirliklerinin geliştirilmesi iki ülkenin ticaretine kıymetli katkı sağlayacaktır. Bu kapsamda, akaryakıt fiyat farkı ve dolu depo uygulamasının kaldırılması başta olmak üzere iki ülke nakliyecisinin karşılaştığı sıkıntıların giderilmesini bekliyoruz” sözlerini kullandı. – ANKARA
