Türkiye’den Enerji Verimliliği İçin 20 Milyar Dolar Yatırım
Türkiye, 2030’a kadar güç verimliliğine 20 milyar dolardan fazla yatırım yapmayı planlarken, bu süreçte sanayi, binalar ve aydınlatma üzere kritik alanlarda büyük çaplı tasarruf atakları gerçekleştirecek.
Sanayi kesiminde, güç verimliliğini artırmaya yönelik uygulanan teşvikler ve projeler sayesinde işletmelerin maliyetleri düşürülüyor.
Tüketimin azaltılmasıyla çevresel sürdürülebilirlik, rekabetçilik, binalarda, kamu ve ticari yapılar için sunulan yeni teşviklerle güç tasarrufu sağlayan projeler destekleniyor.
Ayrıca, genel aydınlatmada LED tercih edilmesi üzere yenilikçi aydınlatma tahlilleriyle güç maliyetlerinin düşürülmesi ve uzun vadeli tasarruf öngörülüyor.
Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Etraf Dairesi Lideri Bilal Düzgün, AA muhabirine Güç Verimliliği Haftası kapsamında değerlendirmede bulundu.
Düzgün, Türkiye’nin son 20 yılda güç yoğunluğunu yüzde 30’u aşan ölçüde azaltarak, Memleketler arası Güç Ajansı’nın (IEA) bilgilerine nazaran Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri ortasında en fazla düzgünleşme sağlayan ülkelerden biri olduğunu söyledi.
Bilal Düzgün, “2022 yılında yüzde 6,2, 2023 yılında yüzde 4,5 oranında tasarruf sağladık. Dünyadaki ortalamanın yüzde 1 olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda bu çok kıymetli bir gelişme olarak kayıtlara geçti. Tam bir sene evvel 1. Ulusal Güç Verimliliği Hareket Planı’nın tamamlanmasının akabinde 2. Ulusal Güç Verimliliği Hareket Planı’mızı 8 Ocak 2024 tarihinde kamuoyuyla paylaşmıştık.” dedi.
Enerji verimliliği 2017-2023 ortasında 8,5 milyar dolar yatırım aldı
Düzgün, 1. Ulusal Güç Verimliliği Aksiyon Planı’nın uygulama devri olan 2017-2023 ortasında güç verimliliğine 8,5 milyar dolar yatırım yapıldığını anımsatarak, “2. Ulusal Güç Verimliliği Aksiyon Planı ile de 2024-2030 yılları ortasında bütün kesimlerde 20,2 milyar dolar yatırım yapılması öngörüldü. Başka bir tabirle güç verimliliği yatırımlarının geçmiş 7 yıla nazaran önümüzdeki 7 yılda yaklaşık 3 kat artırılması hedeflendi.” değerlendirmesinde bulundu.
Son 1 yılda yapılan çalışmalarla bilhassa sanayi dalında güç verimliliği dayanak programlarında büyük bir ıslahat gerçekleştirildiğine dikkati çeken Düzgün, şöyle devam etti:
“Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olarak sanayicimize 2009 yılından beri vermiş olduğumuz 2 farklı hibe teşvik programımızda değerli düzenlemeler yapıldı. Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) ismini verdiğimiz, sanayicimize verdiğimiz proje başına yüzde 30 hibe bedeli bir sene evvel 1,5 milyon lirayken, Meclis’ten geçen kanun değişikliğiyle birlikte bu 10 kat artırıldı ve 1 Ocak’ta yine değerleme oranında tekrar artarak şu anda 21,6 milyon liraya yükseldi. Yani bir sene evvel 1,5 milyon lira olan endüstrideki güç verimliliği proje teşviklerimiz bugün 21,6 milyon liraya yükselmiş oldu. Bir öteki teşvik programımız olan istekli anlaşmalarımızda ise sanayicimizin güç faturalarına yapmış olduğumuz takviye ölçüsü 1 milyon liradan şu anda 14,4 milyon liraya yükseldi.”
Binaların güç tasarrufunu artırması amaçlanıyor
Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı’nın teşvik programlarının yalnızca sanayi dalını değil tüm kesimleri kapsadığını aktaran Düzgün, “Önümüzdeki devirde artık ofisler, iş merkezleri, AVM’ler, hastaneler, büyük yerleşkeler, verimlilik artırıcı proje takviyelerinden yararlanabilecek. Bu binalarımız proje başına 21,6 milyon liraya kadar güç verimliliği teşviki alabilecek duruma geldiler.” diye konuştu.
Düzgün, kamu binalarına 2026 prestijiyle “yeşil bina sertifikası” alma yükümlülüğü getirildiğini ve böylece yeni yapılacak kamu binalarının daha verimli olmasının amaçlandığını lisana getirerek, “Buradan sağlanacak yararın da yaklaşık 1,5 milyar lira olması hedefleniyor. 2024 sonlarına yanlışsız ‘TS 825’ ısı yalıtım kuralları revizyon süreci de tamamlandı. Önümüzdeki periyotta yalıtım kalınlıkları yaklaşık 2 kat artacak ve yeni yapılacak binalardan çok daha fazla güç tasarrufu sağlanarak binaların karbondan arındırılmasında değerli bir gelişme sağlanmış olacak.” formunda konuştu.
“Isı pompası yatırımına yönelik bir harita açıklayacağız”
Enerji verimliliğinin kıymetli bir bileşenlerinden biri olan ısı pompalarının başta Akdeniz ve Ege bölgeleri olmak üzere, konutların ısıtma ve soğutma taleplerini karşılamada kıymetli bir misyon üstlendiğine işaret eden Düzgün, “Önümüzdeki günlerde Bakanlık olarak, coğrafik bilgi sistemine dayalı, yatırımcıya yol gösterecek, ısı pompasının yatırım yapılabilir alanlarını gösteren bir haritayı kamuoyuyla paylaşacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Düzgün, elektrik şebekesinde verimliliğin sağlanması kapsamında kayıp kaçak oranının yüzde 10’a kadar indirildiğinin altını çizerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Diğer kıymetli bir güç maliyeti olan genel aydınlatma kapsamında da LED dönüşüm süreci başlatıldı. 2024 yılı sonunda 200 bine yaklaşan LED armatür sayısına, 2025’te 500 bin ek etmeyi planlıyoruz. 2028 sonuna kadar da bu sayının yaklaşık 3,75 milyona ulaşması hedefleniyor. Yalnızca 2025’te kurulacak 500 bin adet LED armatür ile hedeflenen nakdî tasarrufun 750 milyon lira olmasını bekliyoruz.”
