Yeniden Refahlı Aydal: Rusya ve İran ile doğal gaz anlaşmaları yapılmalı
YENİDEN Refah Partisi Genel Lider Vekili Doğan Aydal, “Daha fazla riske girmeden Rusya ve İran ile yeni uzun vadeli doğal gaz alım muahedeleri yapılması gerekmektedir. Aksi halde vatandaşlarımızın kışın ödeyecekleri doğal gaz faturaları beklediklerinin çok üstünde olacaktır” dedi.
Yeniden Refah Partisi Genel Lider Vekili ve Ar-Ge Başkanı Doğan Aydal yaptığı yazılı açıklamada, “Rusya, Ukrayna üzerinden Avrupa Birliği (AB) üyelerine gönderdiği doğal gazı yılbaşının birinci günü kesti. Rusya, Avrupa’yı sıkıştırmak için 2006 ve 2009’da da doğal gazı kesmiş, AB’ye karşı bir çeşit ekonomik silah üzere kullanmıştı. Fakat bu sefer Ukrayna, transit geçiş mutabakatını, Rusya’nın muahedeyi yenileme talebine karşın uzatmak istememiş, gaz geçişini durdurmuştu. Ukrayna’nın yol açtığı bu duruma rağmen, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, güya Rusya hatalıymış üzere Rusya’yı AB’ye şantaj yapmakla suçlamıştır. AB yetkilileri, evvelki deneyimler ışığı altında önlemli olduklarını belirtseler de, bu kış onlar için de güç geçecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Aydal, yaptığı yazılı açıklamada şunları söyledi:
“AB ülkeleri gaz açıklarını ‘SPOT’ piyasa ismi verilen LNG yüklü tankerlerden karşılama mecburiyetinde kalacaklar ve SPOT piyasadaki doğal gaz satış fiyatları natürel olarak yükselecektir. Bu durum, gaz muhtaçlığının yüzde 33,61 kadarını SPOT piyasadan karşılayan Türkiye’yi direkt etkileyecek ve fiyatlar yükselecektir. Türkiye, endüstrinin tüketimine bağlı olarak yıllık 50-60 milyar metreküp ortasında doğal gaz kullanmaktadır. Nijerya ve Cezayir ile olan LNG alım mutabakatlarımız bitmiştir. Rusya ile boru sınırları üzerinden aldığımız uzun vadeli doğal gaz mutabakatın birincisi bitmiş, ikincisi bu yıl bitecektir. İran ile yaptığımız yıllık on milyar metreküplük muahede ise 2026 Haziran ayında bitecektir. Rusya ile imzalanan yeni bir mutabakat yoktur. ABD baskısıyla İran doğal gaz mutabakatımızın uzatılıp uzatılmayacağı muhakkak değildir. ‘Türk akım’ ismi verilmesine karşın gerçekte Rusya’nın malı olan boru çizgisinden ise biz yalnızca 5,75 milyar metreküp gaz almaktayız. Türkiye doğal gaz zengini bir ülke değildir. Gereksinim duyduğu doğal gazı çeşitli ülkelerden temin etmektedir. Doğal gaz ithalatında 24 Haziran 2024 itibariyle, birinci sırada yüzde 42,27 hisseyle Rusya yer alırken bu ülkeyi yüzde 20,32’yle Azerbaycan, yüzde 11,86’yla Cezayir, yüzde 10,71’le İran ve yüzde 7,95’le ABD izledi.”
Aydal, açıklamasının devamında “Hatırlanacağı üzere Karadeniz gaz alanımızda yapılan keşif ve Filyos limanına yapılan boru sınırları sonrasında günlük gaz üretiminin 10 milyon metreküp olacağı (yıllık 3,5 milyar metreküp) söz edilmişti. Çeşitli arızalar ve borulara kum kaçması sebebiyle başlangıçta üretimin 2,7 milyon metreküp olduğu ve Sayın Bakanın Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı sitesinde söz ettiği formuyla, gelecekte günlük beş milyon metreküpe çıkaracakları söylenmektedir. Yalnızca 2,7 milyon metreküp günlük üretim yanlışsız olsa bile, Sakarya havzasından yıllık 985 milyon metreküp üretim yapmış olmalıydık. İç üretimimiz, Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 16 Haziran 2024 tarihli raporuna nazaran 807 milyon metreküptür. Bu sayı, Zonguldak (Sakarya gaz sahası), Tekirdağ, Kırklareli, Düzce ve İstanbul’daki gaz havzaları dahil olmak üzere Türkiye’de üretilen toplam gaz ölçüsüdür. Lakin bu sayı Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sitesindeki rakamlarla örtüşmemektedir” tabirlerini kullandı.
Aydal, “Sakarya alanında yapılan doğal gaz üretimi ve boru çizgileri ile karaya taşıma düzeneği yeterli planlanmamıştır. Tuna alanından Filyos limanına olan 170 kilometrelik uzaklık çok sorun çıkarmaktadır. Karadeniz havzasındaki Şelfin eğimi hesaba katılmamış, borulardan kum gelişi uzun mühlet engellenememiştir. Bu sebeple projeyi dizayn eden Schlumberger firmasının iş hacmi Türkiye tarafından çok azaltılmış, yerine Backer Hughes firması devreye sokulmuştur. Hükümetin ikinci faz diye isimlendirerek halkımıza boş ümitler verdiği yatakların rezerv hesabı için en az 30 sondaj daha yapılacaktır. Yani bu ölçünün artışı dağdaki kuş üzeredir. Ayrıyeten, mevcut üretim tekniğindeki yanılgıların ortaya çıkışından sonra üretim tekniği değiştirilerek gemi platformları kiralanmıştır. Gemilerde yapılacak tadilat sonrası denizde üretim yapılacak ve karalara tankerlerle LNG olarak taşınacaktır. Bu süreçlerin gazın ünite maliyetini arttıracağı kuşkusuzdur. Doğal gaz depolama alanlarımız Tuz Gölü ve Silivri’dedir. Toplam 4.4 milyar metreküplük hacimlerin arttırılma projeleri yapılmıştır. Lakin hali hazırdaki durum, bir dert anında yıllık tüketimimize nazaran fakat yüzde 7,3-8,8 kadarını karşılayabilecektir. Bir kriz anında doğal gaz depolarımızın ülke muhtaçlıklarını bir aylık bile karşılamayacağı ortadadır. Geçen yıl, İran’ın kısa periyodik doğal gaz akışını kesmesi sonucu bu durum çok net olarak görülmüş, ihracat kayıpları yaşanmıştır” diye konuştu.
‘BOR FÜZYONU ÇALIŞMASI YAPMALIYIZ’
Aydal, “AB, Ukrayna’yı desteklemek gayesiyle Rusya’ya hal koyup doğal gaz ithalatını çok azaltırsa bu durum bir ölçüde Türkiye’ye yarayabilir. Daha fazla riske girmeden Rusya ve İran ile yeni uzun vadeli doğal gaz alım muahedeleri yapılması gerekmektedir. Aksi halde vatandaşlarımızın kışın ödeyecekleri doğal gaz faturaları beklediklerinin çok üstünde olacaktır. Ülkemizin yapması gereken en değerli çalışmalardan biri de Bor füzyonu çalışmasıdır. Partimiz Ar-Ge Başkanlığının da çok ehemmiyet verdiği bu çalışma tamamlanabilirse ülkemizin güç sorununun kalmayacağını birlikte göreceğiz” dedi.